ESA Euronews: Κυνηγώντας... κομήτες!

Για τον Ρότζερ Μορίς Μπονέ επιστήμονα στο Διεθνές Ινστιτούτο Επιστήμης του Διαστήματος οι κομήτες "είναι όμορφοι, είναι παροδικοί. Μερικοί αποδεικνύονται πιστοί καθώς επιστρέφουν για να μας δουν από καιρό σε καιρό."

Προερχόμενοι από το διάστημα οι κομήτες εμφανίζονται λόγω της βαρύτητας του Ήλιου.Σκορπούν σκόνη και αέρια καθώς θερμαίνονται αποκαλύπτοντας μερικά από τα μυστικά τους.

"Ενας κομήτης αποτελείται από ένα μείγμα βράχων και πάγου, κάτι σαν το Μοντ Μπλαν των Άλπεων - αυτό είναι το μέγεθος ενός κομήτη." μας εξηγεί Ο Χέρμαν Μπένχαρντ ερευνητής του Ηλιακού Συστήματος του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ .

Σύμφωνα με τον Gerhard Schwehm, επιστήμονα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος: "Οι κομήτες έχουν ενδιαφέρον για πολλούς λόγους.Ένας από αυτούς και ο πιο συναρπαστικός είναι να μάθουμε εάν οι κομήτες έπαιξαν ρόλο στη δημιουργία ζωής στον πλανήτη μας."

Είναι λίγο πριν το ξημέρωμα και  οι επιστήμονες στο αστεροσκοπείο στην Ιένα της Γερμανίας προσπαθούν να ρίξουν μια ματιά σε ό,τι απέμεινε από τον κομήτη ISON

Ο Bringfried Stecklum,αστρονόμος στο αστεροσκοπείο της Θουριγγίας μας ξεναγεί:

"Είναι έξι το πρωί, βρισκόμαστε στο αστεροσκοπείο της Θουριγγίας στο κέντρο της Γερμανίας.Έχουμε θέσει σε λειτουργία ένα οπτικό τηλεσκόπιο ύψους δύο μέτρων και σήμερα θέλουμε να ρίξουμε μια τελευταία ματιά στον κομήτη ISON."

Ο κομήτης ISON φαίνεται να διαλύεται σταδιακά όσο βρισκόταν γύρω από τον Ήλιο, στα τέλη Νοεμβρίου, ωστόσο τμήματα του πυρήνα του θα μπορούσαν να παραμένουν μέχρι τώρα.

"Όλοι αναρωτιόμασταν τι συνέβη στον κομήτη. Τώρα ελπίζουμε να έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε μια απάντηση".

Επόμενη στάση μας η Ελβετία όπου ερευνητές κάνουν κάτι μάλλον ασυνήθιστο. Οικοδεσπότης μας ο Nicolas Thomas, καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης.

"Τώρα ετοιμαζόμαστε να πάμε κάτω στα εργαστήρια και να κατασκευάσουμε εμείς έναν κομήτη." Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου ένα τρισεκατομμύριο κομήτες πέρα από τον Πλούτωνα. Δεν είναι όλοι ίδιοι, ωστόσο μοιράζονται παρόμοια υλικά δηλαδή πάγο, αέρια και σκόνη.Πρόκειται για μια απλή συνταγή.

"Πρώτα απ' όλα χρειάζεται να δημιουργήσουμε ένα είδος υγρού για να ετοιμάσουμε το 50%του κομήτη μας που αποτελείται από πάγο .Το αναμειγνύουμε με λίγο υγρό άζωτο. Χρησιμοποιούμε και αιθάλη πρόκειται για άριστα διαιρεμένα σωματίδια άνθρακα. Τώρα θα μαγειρέψουμε κομήτες! Το υγρό άζωτο αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε περίπου μείον 200 βαθμούς Κελσίου, και αυτό αποτρέπει το παγωμένο νερό να εξατμισθεί και παράλληλα να διατηρηθεί χωρίς να κολλήσουν μεταξύ τους. Αυτό που κάνουμε τώρα είναι να χτυπήσουμε το μείγμα μέσα σε ένα είδος εκμαγείου...... και αυτό είναι ένας ψεύτικος κομήτης!"

Στο Νταρσταντ βρίσκεται το Επιχειρησιακό κέντρο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, ο εμπνευστής του πιο φιλόδοξου σχεδίου καταδίωξης κομητών γνωστού με το όνομα Ροζέτα.

Στηνμαίθουσα ελέγχου επικρατεί ησυχία καθώς ο δορυφόρος Ροζέτα παραμένει σε αδράνεια στο διάστημα. Ωστόσο το 2014 αυτός ο ανιχνευτής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος θα κάνει κάτι το εξαιρετικό - θα ακολουθήσει έναν κομήτη,θα πετάξει μαζί του και θα τοποθετήσει έναν πομπό στην επιφάνειά του.

Σύμφωνα με τον Gerhard Schwehm, επιστήμονα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος: "Υπάρχουν μεγάλες ελπίδες στην επιστημονική κοινότητα για τα αποτελέσματα από τη Ροζέτα. Δεν ξέρουμε πως είναι ένας κομήτης. Είναι άραγε σαν το χιόνι που μοιάζει με πούδρα? Η μήπως είναι σχετικά σκληρό όπως το χιόνι που παραμένει για δύο εβδομάδες στη άκρη του δρόμου στους μείον 20 βαθμούς Κελσίου;"

"Έχουμε μια ιδέα πως κινείται ένας κομήτης ωστόσο λείπουν οι λεπτομέρειες και αυτό μπορούμε να μελετήσουμε με την Ροζέτα.Με τα όργανα που έχουμε τοποθετήσει εκεί που είναι πραγματικά πολύ εξελιγμένα, θα έχουμε αναλυτικά τη μοριακή σύνθεση.Γνωρίζουμε ποια στοιχεία υπάρχουν, θα μετρήσουμε τις ισοτοπικές αναλογίες, και αυτό θα μας δώσει πολλές πληροφορίες για την εξέλιξη του συγκεκριμένου κομήτη."

Στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης ο ψεύτικος κομήτης είναι υπό έλεγχο. Τα πειράματα εδώ όλα συνδέονται με την Rosetta - γιατί οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τις μετρήσεις τους για την καλύτερη ερμηνεία των δεδομένων που θα πάρουν από την αποστολή.

"Οι κομήτες πιστεύεται πως είναι απομεινάρια από το σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος. Και έτσι αυτό που αναζητούμε είναι κάτι που έχει αποθηκευτεί σε βαθιά ψύξη και μας περιμένει για να του ρίξουμε μια ματιά εδώ και 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια", μας εξηγεί ο καθηγητής Νίκολας Τόμας.

"Θα πάρουμε αυτό το συγκεκριμένο δείγμα κομήτη που κατασκευάσαμε, θα το εξετάσουμε και θα το προσομοιώσουμε σαν να ήταν στο διάστημα. Ο κύριος λόγος που τοποθετήσαμε αυτό το δείγμα σε κενό είναι ότι ο πάγος μετατρέπεται σε αέριο στο κενό . Όταν το κάνει αυτό, τότε η επιφάνεια αλλάζει, γίνεται πιο πλούσια σε μη πτητικά υλικά, πλούσια στη σκόνη άνθρακα σε αυτήν την προσομοίωση. Περιμένουμε να δούμε πώς γίνεται αυτό στην πραγματικότητα - ο πάγος μετατρέπεται σε αέριο λίγο κάτω από την επιφάνεια και πετάγεται ή μετατρέπεται σε αέριο ακριβώς από την επιφάνεια και εν συνεχεία υποχωρεί σιγά-σιγά με το χρόνο;"

Οι επίγειες παρατηρήσεις είναι συχνά λεπτομερείς, αλλά το μεγαλύτερο άλμα προς τα εμπρός αναφορικά  με τους κομήτες προέρχεται από τις διαστημικές αποστολές.

Ένα από τα μεγάλα ορόσημα ήταν το 1986 όταν η αποστολή Τζιότο της Ευρωπαικής Υπηρεσίας Διαστήματος  έστειλε κοντινές εικόνες από τον κομήτη του Χάλεϋ. Έδειχνε ενα σκοτεινό, αρχαίο πυρήνα δισεκατομμυρίων ετών.

Το 2006 η αποστολή Stardust της NASA πέταξε μέσα στην ουρά ενός κομήτη και περισυνέλεξε δείγμα από τη σκόνη του προς μελέτη.

Εξετάζοντας το δείγμα αυτό οι επιστήμονες ανακάλυψαν κάτι μάλλον περίεργο..

Σύμφωνα με τον Hermann Böhnhardt, επιστήμονα του Ινστιτούτου Μαξ Πλάνκ: "Η σκόνη από τον κομήτη εξετάστηκε λεπτομερώς στα εργαστήρια. Ανακάλυψαν μερικά ενδιαφέροντα μόρια. Ωστόσο το πιο ενδιαφέρον που βρήκαν είναι η γλυκίνη. Η γλυκίνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο χρησιμοποιείται στο DNA της ζωής στη Γη, είναι ένα από τα τέσσερα βασικά αμινοξέα που χρησιμοποιούνται στο DNA μας."

Οι επιστήμονες παραξενεύτηκαν βρίσκοντας αμινοξέα σε σκόνη κομητών.

"Η ζωή στη Γη χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο τύπο αμινοξέων, τα επονομαζόμενα αριστερόχειρα αμινοξέα. Η χημεία μπορεί να παράγει αριστερόχειρα και δεξιόχειρα αμινοξέα. Στη Γη χρησιμοποιούνται μόνο τα αριστερόχειρα αμινοξέα και θέλουμε να καταλάβουμε γιατί. Θέλουμε να καταλάβουμε αν τα αμινοξέα σε κομήτες είναι αριστερόχειρα ή δεξιόχειρα. Αν βρούμε μόνο αριστερόχειρα, τότε αυτό αποτελεί υπαινιγμό ότι ίσως η ζωή, ή τα συστατικά της ζωής εισήχθησαν στη Γη από το διάστημα."

Καθώς το οδικό ταξίδι αναζήτησης κομητών φτάνει στο τέλος του είναι σημαντικό να μην βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα." Όπως τονίζει ο Gerhard Schwehm της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος.

"Δεν θα ανακαλύψουμε ζωή σε ένα κομήτη. Ίσως όμως ανακαλύψουμε συστατικά που θα οδηγήσουν στην εξέλιξη της ζωής."

Η Ροζέτα θα μπορούσε να μας βοηθήσει να λύσουμε πολλούς γρίφους. Όχι μόνο για την προέλευση της ζωής, αλλά να μάθουμε και αν οι κομήτες έφεραν το νερό στη Γη.

"Αυτή είναι η πραγματική επανάσταση. Θα βρεθούμε κοντά στους κομήτες, και θα προσγειωθούμε σε έναν από αυτούς με τη Ροζέτα. Αν όλα πάνε καλά θα είναι ένα μαγευτικό θέαμα που θα διαρκέσει αρκετούς μήνες και θα μας αποκαλύψει από απόσταση αναπνοής με τι μοιάζει πραγματικά ένας κομήτης",τονίζει ο Ροτζερ Μορίς Μπονέ επιστήμονας του Διεθνούς Ινστιτούτου Επιστήμης του Διαστήματος.

Φαίνεται πως ένα εντελώς νέο κυνήγι κομητών βρίσκεται σε εξέλιξη.