Η δυναμική των παγετώνων


Scheme of ice flow from the accumulation to the ablation area
 
Διάγραμμα ροής πάγου από την περιοχή συσσώρευσης στην περιοχή αφαίρεσης
 
Η δυναμική ενός παγετώνα καθορίζεται κατά βάση από τις παρακάτω διεργασίες:

  • συσσώρευση χιονιού και πάγου στα ανώτερα τμήματα του παγετώνα
  • καθοδική ροή αυτού του πάγου προς τα κατώτερα τμήματα του παγετώνα
  • αφαίρεση του πάγου και
  • απορροή του λιωμένου πάγου ή ατμοσφαιρική μεταφορά του εξατμισμένου πάγου/νερού.

Οι μεταβολές του μήκους και του εμβαδού ενός παγετώνα καθορίζονται από τις μεταβολές σε μία ή περισσότερες από αυτές τις διεργασίες.
 
 
ASTER satellite image of 29 May 2002
 
Εικόνα δορυφόρου ASTER στις 29 Μαΐου 2002 που παρουσιάζει τους παγετώνες στα Ιμαλάια
 
 
Η συσσώρευση περιλαμβάνει όλες τις διεργασίες που οδηγούν σε τοπική αύξηση της μάζας του παγετώνα. Το συσσωρευμένο χιόνι μετατρέπεται σε κοκκιόπαγο (δηλ. παλιό και συμπαγές χιόνι) και τέλος σε πάγο. Η αφαίρεση περιλαμβάνει όλες τις διεργασίες που οδηγούν σε τοπική απώλεια της μάζας του παγετώνα. Κατά την εξισορρόπηση από τον παγετώνα της συσσώρευσης και της αφαίρεσης μάζας υπό σταθερές συνθήκες, η μάζα πάγου ρέει αργά από την περιοχή συσσώρευσης προς την περιοχή αφαίρεσης.
 
 
Animation of two ASTER satellite images of the glacier
   
Κινούμενη εικόνα που δημιουργήθηκε από δύο δορυφορικές εικόνες ASTER του παγετώνα στην εικόνα ASTER
 
Οι μεταβολές στο μήκος και στο εμβαδόν ενός παγετώνα μπορεί να οφείλονται σε αλλαγές της συσσώρευσης και της αφαίρεσης. Για παράδειγμα, εάν αυξηθεί η αφαίρεση (που οφείλεται συνήθως σε εντατική τήξη του πάγου λόγω υπερθέρμανσης της ατμόσφαιρας) και η συσσώρευση παραμείνει σταθερή, η ροή πάγου μειώνεται και συρρικνώνεται το μήκος και το εμβαδόν του παγετώνα. Από την άλλη πλευρά, εάν η συσσώρευση αυξηθεί και η αφαίρεση παραμείνει σταθερή, η ροή πάγου εντείνεται και αυξάνεται το μήκος και το εμβαδόν του παγετώνα. Η απορροή είναι το νερό που προέρχεται από την τήξη του πάγου και του χιονιού ενός παγετώνα, το οποίο κινείται καθοδικά, μακριά από τον παγετώνα. Το αποτέλεσμα είναι απώλεια της μάζας του παγετώνα.

Η ροή πάγου στους παγετώνες περιλαμβάνει δύο κύρια στοιχεία: την παραμόρφωση του πάγου και την ολίσθηση του παγετώνα. Και τα δύο αυτά στοιχεία συνεισφέρουν στη συνολική μεταφορά πάγου εντός του παγετώνα.
 
 
Close-up of animation
 
Λεπτομέρεια κινούμενης εικόνας
 
 
Για να γίνει πιο κατανοητή η έννοια της παραμόρφωσης πάγου, φανταστείτε μια «πουτίγκα». Ο πάγος είναι ιξώδες μέσο, όπως ακριβώς η πουτίγκα. Όταν γείρετε αργά ένα πιάτο με πουτίγκα, η πουτίγκα ρέει λόγω της βαρύτητας και «παραμορφώνεται».

Η ολίσθηση του παγετώνα αναφέρεται κυριολεκτικά στην «ολίσθηση» του παγετώνα – ο παγετώνας ολισθαίνει αργά πάνω στο κεκλιμένο στρώμα βράχων ή θραυσμάτων πετρωμάτων από το οποίο αποτελείται. Στους περισσότερους παγετώνες, η ολίσθηση είναι πιο σημαντική από την εσωτερική παραμόρφωση. Το νερό κάτω από τον παγετώνα και η σχετική πίεση νερού μειώνουν την τριβή του παγετώνα και αυξάνουν το συντελεστή ολίσθησης. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η αύξηση της πίεσης του νερού μπορεί να αποσταθεροποιήσει πλήρως έναν παγετώνα και να οδηγήσει στους λεγόμενους μεγακυματισμούς παγετώνα.
 
 
 Ερωτήσεις
  
Οι παγετώνες είναι πολύ ευαίσθητα συστήματα. Μια μικρή μεταβολή ακόμη και μίας μόνο παραμέτρου μπορεί να έχει τεράστιες επιπτώσεις στον παγετώνα. Περιγράψτε τι συμβαίνει όταν:

  • Η συσσώρευση είναι μεγαλύτερη από την αφαίρεση
  • Η αφαίρεση είναι μεγαλύτερη από τη συσσώρευση
  • Η μέση θερμοκρασία του αέρα αυξάνεται
  • Η μέση θερμοκρασία του αέρα μειώνεται

Για να απαντήσετε σε αυτές τις ερωτήσεις, λάβετε υπόψη σας τις παρακάτω διεργασίες: συσσώρευση, αφαίρεση, ροή, συρρίκνωση και ανάπτυξη παγετώνα, και απορροή.
 
 
  
Last update: 3 June 2013


Ροή πάγου παγετώνων

 •  Ροή πάγου παγετώνων (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_Global_GR/SEMSRS22ECH_0.html)

Βασικές Πληροφορίες

 •  Συσχετισμός εικόνων πολλαπλών χρονικών στιγμών (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_Global_GR/SEMFTS22ECH_0.html)

Ασκήσεις

 •  Εισαγωγή του φύλλου εργασίας (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_Global_GR/SEMLUS22ECH_0.html)
 •  Άσκηση (με τη χρήση του LEOWorks 3) (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_Global_GR/SEMHYS22ECH_0.html)

Eduspace - Software

 •  LEOWorks 3 (http://esamultimedia.esa.int/multimedia/LEOWorks3.exe)

Eduspace - Download

 •  ASTER.zip (http://esamultimedia.esa.int/images/EduSpace/AST.zip)
 •  GoogleEarth file (http://esamultimedia.esa.int/multimedia/GoogleEarth_file eduspace_glacier.kmz)