|
|
Το Σύστημα Κυκλοτερών Ρευμάτων του Βόρειου Ατλαντικού 
Τα νερά που τροφοδοτούν το Ρεύμα του Κόλπου ξεκινούν από τη δυτική ακτή της Βόρειας Αφρικής. Υπό την επίδραση των Αληγών Ανέμων, το Βόρειο Ισημερινό Ρεύμα παρασύρεται προς την Καραϊβική Θάλασσα. Το ρεύμα στενεύει καθώς διέρχεται από τα νησιά της Καραϊβικής και το Κανάλι του Γιουκατάν και γίνεται πιο ισχυρό λόγω της συμπίεσης που υφίσταται στην περιοχή αυτή. Όταν κυκλοφορεί στα θερμά νερού του Κόλπου του Μεξικού, το Ρεύμα του Κόλπου είναι ορατό στις δορυφορικές εικόνες ως ένα θερμό και ισχυρό ωκεάνιο ρεύμα, η ροή του οποίου συνεχίζεται μέσω των Στενών της Φλόριντα. Στη συνέχεια, ενισχύεται ακόμη περισσότερο όταν ενώνεται με το Ρεύμα των Αντιλλών και μετατρέπεται σε ένα πανίσχυρο υποθαλάσσιο ρεύμα που ρέει παράλληλα προς την ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών και καταλήγει στα ανοικτά του Ατλαντικού ωκεανού, με βορειοανατολική διεύθυνση.
Καθώς διασχίζει αυτά τα βαθύτερα νερά του ωκεανού, το Ρεύμα του Κόλπου σχηματίζει μεγάλους μαιάνδρους και διαχωρίζεται σε πολλά ρεύματα, το μεγαλύτερο από τα οποία είναι το Ρεύμα του Βόρειου Ατλαντικού.
Η κίνηση των ωκεάνιων ρευμάτων οφείλεται σε έναν συνδυασμό της περιστροφής της Γης, των ανέμων και των διαφορών στη θερμοκρασία και στην περιεκτικότητα του νερού σε αλάτι (γνωστές επίσης ως «διακυμάνσεις θερμοκρασίας-αλατότητας»). Το Ρεύμα του Κόλπου κινείται κυρίως από τους ανέμους, ενώ η κίνηση του Ρεύματος του Βόρειου Ατλαντικού βασίζεται στη θερμοαλατική κυκλοφορία. Τα ανεμογενή ρεύματα είναι το αποτέλεσμα της τριβής ανάμεσα στην επιφάνεια του νερού και την υπερκείμενη ατμόσφαιρα. Όταν ο άνεμος φυσάει πάνω από την επιφάνεια, μεταφέρει επίσης νερό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα ταχέως κινούμενο ρεύμα, η ταχύτητα του οποίου μειώνεται σταδιακά ανάλογα με το βάθος. Ο συνδυασμός των Αληγών Ανέμων που πνέουν προς τα δυτικά και των Δυτικών Ανέμων που πνέουν προς τα ανατολικά προκαλούν τη δεξιόστροφη περιστροφή του συστήματος του Βόρειου Ατλαντικού. Ωστόσο, ορισμένα ρεύματα που διαχωρίζονται από το Ρεύμα του Κόλπου δεν ακολουθούν αυτήν τη διαδρομή. Αντίθετα, ρέουν προς το βορρά. Κατά την πορεία προς το βορρά, το θερμό νερό εξατμίζεται, γεγονός που προκαλεί αύξηση της περιεκτικότητας σε αλάτι και μείωση της μέσης θερμοκρασίας. Συνεπώς, το θαλασσινό νερό γίνεται όλο και πιο πυκνό και αρχίζει να βυθίζεται όσο προσεγγίζει υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Στη συνέχεια, τα ψυχρά βόρεια ρεύματα καταλήγουν σε ένα σύστημα περιστρεφόμενων ρευμάτων που ονομάζεται υποπολικό σύστημα κυκλοτερών ρευμάτων του Βόρειου Ατλαντικού, από τα οποία το Ρεύμα του Λαμπραντόρ είναι η νότια συνιστώσα. Αυτό το ψυχρό ρεύμα συναντά το Ρεύμα του Κόλπου στην περιοχή Γκραντ Μπανκς , νοτιοανατολικά της Νέας Γης, και στη συνέχεια ρέει παράλληλα και προς την αντίθετη κατεύθυνση σε σχέση με το Ρεύμα του Κόλπου. Αυτό το ψυχρό, πυκνό ρεύμα συνεχίζει την πορεία του προς το νότο, διασχίζοντας το Ρεύμα του Κόλπου κάτω από τη θερμή του επιφάνεια.
Αυτή η συνεχής κίνηση των υδάτων στο Βόρειο Ατλαντικό είναι μέρος της θερμοαλατικής κυκλοφορίας παγκόσμιας κλίμακας, που αναφέρεται επίσης ως μεγάλη ωκεάνια ζώνη μεταφοράς.
Δυναμικό ρεύμα Οι ωκεανοί έχουν επίσης τις εποχές τους. Οι εποχές οφείλονται σε μεταβολές των ατμοσφαιρικών συνθηκών, όπως των ανέμων και της θερμοκρασίας. Καθώς η επιφάνεια της θάλασσας βρίσκεται σε απευθείας επαφή με την ατμόσφαιρα, η θερμοκρασία της ακολουθεί την ατμοσφαιρική εποχιακή κατανομή. Ωστόσο, το νερό έχει υψηλή ειδική θερμοχωρητικότητα και, συνεπώς, απαιτείται αρκετός χρόνος για τη μεταβολή της θερμοκρασίας του. Όταν πρόκειται για έναν τεράστιο υδάτινο όγκο, όπως για έναν ωκεανό, απαιτείται ακόμη περισσότερος χρόνος. Εάν ληφθεί υπόψη όχι μόνο η επιφάνεια αλλά ολόκληρη η υδάτινη στήλη, οι ωκεάνιες εποχές έχουν απόκλιση δύο μηνών σε σύγκριση με τις αντίστοιχες ατμοσφαιρικές τους. Ανάλογα με την εποχή, η υδάτινη στήλη διαστέλλεται όταν ο καιρός είναι θερμός και συστέλλεται όταν είναι ψυχρός. Η διαστολή και συστολή του νερού λόγω μεταβολής της θερμοκρασίας προκαλεί διακυμάνσεις στο ύψος της επιφάνειας της θάλασσας. Το ύψος της επιφάνειας μπορεί να μεταβληθεί 10 έως 15 εκατοστά περίπου από την άνοιξη, μετά από απώλεια της θερμότητας το χειμώνα, έως το φθινόπωρο, μετά από πρόσληψη θερμότητας το καλοκαίρι. Επίσης, το ρεύμα δεν μεταβάλλεται μόνο σε ό,τι αφορά το ύψος του, αλλά παρουσιάζει επίσης χωρικές μεταβολές. Η θέση του Ρεύματος του Κόλπου καθώς απομακρύνεται από την ακτή, πέρα από το Ακρωτήριο Χατέρας, μεταβάλλεται ελαφρώς καθόλη τη διάρκεια του έτους. Το Ρεύμα του Κόλπου βρίσκεται στις 37°Β περίπου. Το φθινόπωρο μετατοπίζεται πιο βόρεια, ενώ την άνοιξη μετακινείται ελαφρώς προς το νότο.
Με κατάλληλα δεδομένα χρονολογικών σειρών, μπορούμε να παρατηρήσουμε και να αναλύσουμε άλλα μεταβλητά χαρακτηριστικά του Ρεύματος του Κόλπου, όπως μεταβολές στη μεταφορά του νερού, στη δομή και στο μαιανδρικό σχήμα.
Last update: 26 June 2013
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
