|  | Ligging van het Tsjaadmeer | |
Achtergrond
Ongeveer 90 procent van het water in het Tsjaadmeer komt van de rivieren de Chari en de Logone. De Chari ontspringt in de neerslagrijke hooglanden van de Noord-Equatoriale Rug en loopt vanaf daar naar het noordwesten. De Logone ontspringt in het oosten van Kameroen en stroomt in het noorden van het land, bij Kousséri, de Chari in.
Deze aanvoerrivieren hebben te maken met grote jaarlijkse schommelingen in hun waterniveau. De waterbalans van het Tsjaadmeer is dus afhankelijk van het stroomgebied van de rivieren Chari en Logone, dat zich ongeveer 800 kilometer verderop bevindt.
De omvang van het meer wisselt met het ritme van de regenseizoenen. Bij regen kunnen kilometers vlak land onder water komen te staan terwijl het meer bij droogte krimpt tot een kleiner oppervlak. De overstroomde gebieden, die tot 8000 vierkante kilometer kunnen beslaan, worden door vissers en boeren gebruikt. De boeren maken er gebruik van om rijst te verbouwen.
Het oppervlak van het Tsjaadmeer krimpt opvallend in de jaren 1960, als de hoeveelheid aangevoerd water van de Chari met meer dan 50 procent afneemt. Tijdens de droge perioden in de jaren 1970 nam de krimp alarmerende vormen aan. Het noordelijke bassin van het meer viel volledig droog en in het zuiden bleef slechts een kleine watervlakte over. Nigeria had helemaal geen toegang meer tot het open wateroppervlak.
Op dit moment ligt het waterniveau van het Tsjaadmeer ongeveer 240 meter boven zeeniveau en bedekt het ongeveer 12.000 tot ruim 20.000 vierkante kilometer (afhankelijk van of het een droog seizoen of regenseizoen is). De diepte verschilt per seizoen.
Een diep wetland
De bodem van het Tsjaadmeer is plat en ondiep - op het diepste punt slechts 10,5 meter. Hierdoor is het meer heel gevoelig voor kleine veranderingen in diepte. Ook voordat het begon te krimpen was het Tsjaadmeer niet veel dieper dan nu. Het is dus misschien toepasselijker om het een 'diep wetland' te noemen in plaats van een meer.
Als we het een wetland noemen, kunnen we zeggen dat het Tsjaadmeer ooit het op een na grootste wetland van Afrika was. Het was heel productief en er kwamen veel verschillende dieren voor. De diepte van het Tsjaadmeer is afhankelijk van seizoensgebonden schommelingen van ongeveer 1 meter per jaar.
| | | Het Tsjaadmeer gezien vanuit de Apollo 7 in 1968 |
Schommelingen in waterniveau
Omdat het een platte en ondiepe bodem heeft, reageert het Tsjaadmeer heel sterk op veranderingen in de hoeveelheid regen.
Tussen 1954 en 1972 viel er volgens metingen tussen 125 en 565 mm regen per jaar. Als er weinig regen valt, zoals in 1972, daalt het waterniveau dus heel snel. Dat komt doordat tussen 20 en 80% van het volume van het Tsjaadmeer uit regenwater bestaat.
Door de bodemeigenschappen van het Charibassin stroomt het water snel weg in plaats van dat het langzaam doorsijpelt. Natuurlijk duurt het enige tijd voordat de regenval stroomopwaarts leidt tot een hoger niveau van het Tsjaadmeer. De meeste regen valt tussen juni en september. Maar in de maand november stijgt het waterniveau van het meer plotseling heel snel. Dat zorgt ervoor dat het waterniveau in december zijn hoogste punt bereikt en in de maanden daarna geleidelijk daalt.
| 
