België en de nieuwe Europese weersatelliet MSG-1
De eerste Meteosat Second Generation-satelliet (MSG-1) zal vanuit een geostationaire baan op 36.000 kilometer hoogte boven de Afrikaanse evenaar Europa en Afrika ononderbroken waarnemen. MSG is het resultaat van 10 jaar samenwerking tussen de Europese organisatie voor de uitbating van weersatellieten Eumetsat en ESA. Ook België is betrokken bij de ontwikkeling en uitbating van de nieuwste Europese meteorologische kunstmaan.
Het belangrijkste instrument aan boord van MSG 1 is SERVIRI (Spinning Enhanced Visible and Infrared Imager), een sterk verbeterde versie van het instrument aan boord van de huidige Meteosat-satellieten, dat gebruikt wordt voor zowel waarnemingen als voor de weersvoorspelling over Europa en Afrika. SEVIRI zal elk kwartier een beeld maken van de halve aardbol in niet minder dan 12 golflengtes en met een grondresolutie van 1 tot 3 kilometer. In België zal SEVIRI operationeel gebruikt worden door het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) en door andere diensten die zich met de voorspelling van het weer bezighouden. De gegevens zullen eveneens hun dienst bewijzen voor meteorologisch en klimatologisch onderzoek aan de Belgische universiteiten en wetenschappelijke instellingen.
Een Brits-Belgisch-Italiaans consortium heeft het tweede MSG-instrument ontwikkeld en geleverd. GERB (Geostationary Earth Radiation Budget) zal deel uitmaken van de nuttige lading aan boord van de drie voorziene MSG-satellieten, waarvan er nog twee de ruimte moeten ingaan. De financiering van de Belgische deelname aan de ontwikkeling van dit instrument gebeurde door een bijdrage van de Federale diensten voor wetenschappelijke, technische en culturele aangelegenheden (DWTC) aan het ESA-programma Prodex.
Het KMI is verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de gegevensverwerking van GERB zal in bijna real time informatieproducten afleiden. De waarneming vanaf een geostationaire satelliet van de hoeveelheid energie die de aarde de ruimte instuurt is een première op wereldvlak en is belangrijk voor het onderzoek van ons klimaat en, meer nog, van de veranderingen van het klimaat. Door hun hoge frequentie en hoge resolutie kunnen de gegevens, die het KMI afleidt, ook leiden tot nieuwe toepassingen in de weersvoorspelling.
ESA en Eumetsat droegen de kosten voor de ontwikkeling van MSG 1 (respectievelijk 313 en 162 miljoen euro). Eumetsat zal de volledige financiering van de twee volgende MSG-kunstmanen voor zijn rekening nemen evenals van het grondsegment (controle van de satellieten, ontvangst, verwerking, archivering en distributie van de gegevens) en van de lanceringen. Over een periode van bijna 20 jaar verspreid gaat het om een totaal van 873 miljoen euro. De totale Belgische bijdrage aan MSG (drie satellieten, instrumenten, grondsegment en lanceringen) bedraagt ongeveer 40 miljoen euro en wordt gefinancierd door de DWTC onder bevoegdheid van de Minister van Wetenschappelijk Onderzoek, de Heer Charles Picqué, en van de Regeringscommissaris belast met het Wetenschapsbeleid, de Heer Yvan Ylieff (bedragen onder de economische voorwaarden bij de start van het programma in 1992).
De Belgische industrie heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de bouw van de MSG-satelliet: de elektrische voeding (Alcatel-Etca), mechanische en optische componenten (Amos), ijking van het SEVIRI-instrument (Centre Spatial de Liège), engineering en software-ondersteuning (Spacebel en Trasys). De Belgische industrie (Amos en OIP) heeft ook de technologisch geavanceerde telescoop voor het GERB-instrument gebouwd.
