Doek valt over zonne-instrument SOLAR
Woensdag schakelt het controlecentrum, dat zich in België bevindt, definitief SOLAR uit. Dit wetenschappelijk instrument heeft de zon negen jaar lang ononderbroken waargenomen vanaf het internationaal ruimtestation ISS.
SOLAR heeft bijna alle straling van het elektromagnetisch spectrum waargenomen, die van onze ster afkomstig is. Bijzonder is dat dit instrument aanvankelijk ontworpen was om anderhalf jaar te werken, maar dat het - ver buiten alle verwachtingen - tot de dag van vandaag is blijven functioneren.
Dankzij de waarnemingen van SOLAR weten we nu veel meer over de zon en kunnen onderzoekers heel nauwkeurige computermodellen opstellen die het 'gedrag' van de zon kunnen voorspellen.
Daarvoor stellen ze complexe computermodellen op die als het ware een virtuele ster creëren. Alle bijkomende informatie verfijnt het model nog verder. De zonneactiviteit nauwkeurig in model brengen en proberen te voorspellen is heel belangrijk om beter te begrijpen welke invloed de mens op het klimaat van de aarde uitoefent.
Tussen 2012 en 2016 werd de positie van het internationaal ruimtestation vijf keer zo aangepast dat de zon gedurende een volledige 'zonnedag' - een maand op de aarde - kon worden waargenomen. Het was voor het eerst dat dit met het ISS omwille van zuiver wetenschappelijke redenen gebeurde. Niet zo vanzelfsprekend voor een object met een massa van 450 ton in een baan om de aarde!
Geen spectaculaire plaatjes, maar wel belangrijk
SOLAR heeft tot op het laatste ogenblik belangrijke waarnemingen gedaan. De teams in het controlecentrum B.USOC, gevestigd in het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) in Ukkel, hebben de laatste momenten van het instrument nog ten volle benut.
Zo gingen ze na wat de invloed is van de leeftijd van het instrument op de waarnemingen en wat de gevolgen zijn van de intense temperatuurschommelingen die SOLAR aan de buitenzijde van het ruimtestation onderging. Als gevolg van deze bijkomende informatie kunnen de onderzoekers nieuwe software ontwikkelen om een deel van de gegevens beter te kalibreren (dit is het vergelijken van een systeem of apparaat met een standaard).
ESA-projectverantwoordelijke Astrid Orr is alvast heel enthousiast. 'Al deze jaren hebben we een berg kostbare informatie over onze ster verzameld. Dit is dan ook een emotioneel moment voor ons team. Maar anderzijds heeft SOLAR ruimschoots aan de verwachtingen voldaan.'
'Ons onderzoek levert dan misschien wel alleen cijfers op en geen spectaculaire plaatjes. Maar ik doe mijn hoed af voor alle onderzoekers die met engelengeduld orde scheppen in een overvloed aan gegevens. Dit soort onderzoek kan dan wel wat vervelend en weinig opwindend lijken, maar het klimaatonderzoek steunt er heel erg op. Op die manier begrijpen we de wereld waarin we leven en die we ook beïnvloeden veel beter.'
Voor de metingen die met het instrument SOLAR/SolACES zijn bekomen, klik hieronder:
Voor livestream op 15 februari 2017 vanaf 10.00 uur klik hieronder:
