Agency

Ruimtevaart vlaggenschip bij sensibilisering wetenschap en technologie

25/02/2008 478 views 0 likes

ESA / Space in Member States / Belgium - Nederlands

Afgelopen woensdag werden in Brussel beleidsaanbevelingen van het Forum Ruimtevaart en Onderwijs van het Prins Filipfonds voorgesteld in aanwezigheid van onder meer Prins Filip, Dirk Frimout, Frank De Winne, ESA-directeur René Oosterlinck en de ministers Patricia Ceysens, Marie Arena en Sabine Laruelle.

Te weinig jongeren kiezen voor technische en wetenschappelijke studies of loopbanen. Daarom werd in 2005 door het Prins Filipfonds het Forum Ruimtevaart en Onderwijs opgericht onder voorzitterschap van Frank De Winne, de Belgische ESA-astronaut die volgend jaar voor een tweede ruimtemissie vertrekt naar het internationaal ruimtestation.

De resultaten en aanbevelingen van het Forum werden opgenomen in het eindrapport Ruimte voor Techniek en Wetenschap dat afgelopen woensdag werd voorgesteld tijdens een slotevenement in het Jubelparkmuseum te Brussel in een samenwerking tussen het Prins Filipfonds, ESA en het Federaal Wetenschapsbeleid. Het rapport is gebaseerd op internationale onderzoeksgegevens en een enquête bij ongeveer 500 leraren.

Tijdens de conferentie was er één belangrijke rode draad, die ook bevestigd wordt door internationale studies en verwoord werd door Frank De Winne: 'We hebben nood aan meer jongeren die kiezen voor wetenschap en technologie.'

'En ruimtevaart kan daar uitstekend voor dienen. Ruimtevaart is flashy en zo moet het voor jongeren ook zijn.' De rol van de leerkracht is daarbij heel belangrijk. 'Zonder hen kunnen we niets doen. Zij moeten ondersteund en opgeleid worden.'

Tijd rijp om jongeren te sensibiliseren

De ruimte is een <i>flagship-thema</i> bij de sensibilisering van jongeren — De ruimte is een *flagship-thema* bij de sensibilisering van jongeren

De bedoeling van het Forum was vooral om vernieuwende methodes te vinden om jongeren aan te moedigen om te kiezen voor wetenschappelijke of technische studies en hun talenten en capaciteiten te vertalen in de nodige competenties.

In 2006 en 2007 kreeg het Forum de opdracht ideeën te ontwikkelen en initiatieven voor te stellen die de belangstelling van jongeren voor de ruimte en ruimtevaart nog doet toenemen.

Daarvoor hebben zich meer dan 80 actoren geëngageerd. 'Bijzonder daarbij was dat die niet alleen uit de ruimtevaartsector afkomstig waren, maar ook uit het onderwijs', aldus Frank De Winne.

Onder meer daardoor is de tijd rijp om jongeren te sensibiliseren voor wetenschap en technologie en de bevoegde overheden moeten van ruimtevaart dan ook een flagship-thema maken bij die sensibilisering', zo heet het bij het Prins Filipfonds.

Conclusies en aanbevelingen

Natuurwetenschap en techniek moeten een belangrijke plaats innemen in de opleiding van jongeren

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn:

dat er meer nood is aan sensibilisering voor techniek en wetenschap;
dat het thema ruimtevaart bij uitstek geschikt is voor zowel jongens als meisjes;
dat in ons land op alle niveau's de geschikte randvoorwaarden aanwezig zijn (met het ESERO-verbindingsbureau van ESA, Technopolis, de Euro Space Society...) en dat didactisch materiaal voorhanden is.

Op basis hiervan werden volgende beleidsaanbevelingen voorgesteld:

natuurwetenschap en techniek moeten een belangrijke plaats innemen in de opleiding van alle jongeren;
er moeten meer mogelijkheden gecreëerd worden zodat jongeren meer in aanraking kunnen komen met alle aspecten en toepassingen van ruimtevaart en sterrenkunde;
de bevoegde overheden zouden van ruimtevaart de komende jaren een flagship-thema moeten maken bij de sensibiliseringsinitiatieven voor jongeren m.b.t. wetenschap en techniek.

Specifieke voorstellen en publicaties

Een van de publicaties die door het Forum <i>Ruimtevaart en Onderwijs</i> werd gerealiseerd — Een van de publicaties die door het Forum *Ruimtevaart en Onderwijs* werd gerealiseerd

Het Forum heeft deze aanbevelingen ook concreter gemaakt met vijf specifieke voorstellen:

creatie van een netwerk van space schools;
ontwikkeling van didactisch materiaal voor scholen;
versterking van de basisinfrastructuur van centra;
organisatie van een grote ruimtevaartwedstrijd voor jongeren;
de oprichting van een fonds voor ondersteuning van verenigingen zoals sterrenwachten en bijkomende aandacht voor de permanente vorming van leerkrachten.

Via gespecialiseerde informatiekanalen van het onderwijs worden alvast een aantal publicaties verspreid:

Via Cyberspace de ruimte in (top 100 van websites);
Wie is wie in de ruimtesector (overzicht van organisaties);
Ruimtereizen-bestemmingen 2008 (initiatieven);
Ruimtereisvoorbereiding voor beginners (didactisch materiaal);
Werken in de ruimte: geen sciencefiction (beroepen in de ruimtevaart)

Ze zijn ook gratis te downloaden (zie verder).

Ruimtevaart in de klas

ESA-directeur René Oosterlinck legt uit hoe ESA de ruimte in het klaslokaal wil brengen

René Oosterlinck, ESA-directeur voor onder meer Externe Relaties had het over de inspanningen die de Europese ruimtevaartorganisatie doet om ruimtevaart in de klassen te brengen.

In het kader van het European Space Education Resource Office (ESERO) is België één van vier pilootlanden. Het Belgisch ESERO-kantoor is ontstaan uit een samenwerking tussen ESA en het Federaal Wetenschapsbeleid en is gevestigd in het Planetarium van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) op de Heizel in Brussel. Meer informatie over ESERO is via de links terug te vinden.

'Het is niet de bedoeling de nationale onderwijssystemen te vervangen', aldus Oosterlinck. 'We willen vooral materiaal aanreiken.'

Nieuwe ruimtemissie van Frank De Winne extra stimulans

De voor onderwijs en wetenschap verantwoordelijke aanwezige ministers Patricia Ceysens (Vlaamse regering), Marie Arena (Franse Gemeenschap) en Sabine Laruelle (Federale regering) waren het er allemaal over eens dat jongeren de weg naar wetenschap en technologie moeten vinden.

'We moeten niet wachten tot leerlingen niet meer schoolplichtig zijn, maar er al vroeg aan beginnen', aldus Marie Arena. De interesse moet levendig gehouden worden, want het blijkt dat veel leerlingen tussen de basisschool en het secundair onderwijs afhaken.

Arena benadrukt het belang van een vak als wiskunde. 'Veel leerlingen hebben nood aan een goede wiskundige basis. Ze moeten zin in wiskunde krijgen en de beroepen kennen waarbij wiskunde nodig is. Anders zullen ze voor de gemakkelijke weg kiezen.'

Wetenschap is volgens Patricia Ceysens geen gemakkelijke, maar wel een boeiende materie. Volgens haar is er een positieve evolutie te merken. 'Voor het eerst sinds lang zien we in het hoger onderwijs een stijging van het aantal studenten in de positieve wetenschappen met ongeveer 10%.'

Maar ze voegt eraan toe dat wetenschap en technologie toch nog te onbekend blijven bij jongeren. 'Jongeren hadden nog nooit letterlijk zoveel technologie op zak als nu. Maar toch is technologie voor hen iets behoorlijk onbekends.' Ze hoopt dat ruimtevaart dit mee kan verhelpen, zowel voor jongens als - heel belangrijk - meisjes. Ze vindt ook de rol van ouders zeer belangrijk. 'Uit onderzoek blijkt dat in 68% van de gevallen ouders een dominante factor zijn. We moeten ook hen dus sensibiliseren.'

Sabine Laruelle meent dat de nieuwe ruimtemissie van Frank De Winne, die in mei 2009 voor zes maanden naar het ISS vertrekt, in ieder geval een extra 'boost' zal geven. 'België moet blijven investeren in ruimtevaart.'

Goede basis

Frank De Winne stelde tot slot vast dat alle ministers enthousiast zijn over ruimtevaart als middel om jongeren te passioneren. 'Er is een goede basis gelegd om verder te werken.'

Prins Filip deelt alvast met hem een passie voor de ruimte en gaf te kennen dat hij De Winne net als in 2002 weer terug wil verwelkomen met een Russische omhelzing in de steppen van Kazachstan wanneer hij terugkeert van zijn tweede ruimtemissie in 2009.