ESA EURONEWS: Η ανατομία του πλανήτη μας

Η εκπομπή Space και ο Τζέρεμι Γουίλκς βρίσκεται στην Ρώμη για να μας δώσει μια εικόνα για τον πλανήτη που κατοικούμε.

«Η Γη είναι πολύ ιδιαίτερος πλανήτης. Τη βλέπετε πίσω μου. Είναι ένας εντυπωσιακός πλανήτης. Το 70% της επιφάνειάς του καλύπτεται από νερό. Έχουμε τεκτονικές πλάκες που μετακινούνται πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη. Η ατμόσφαιρα είναι πλούσια σε οξυγόνο και άζωτο και υδρατμούς. Όλα αυτά είναι αναγκαία για να έχουμε ζωή στον πλανήτη» εξηγεί ο Τζόζεφ Άσμπαχερ, διευθυντής του Κέντρου Παρατήρησης της Γης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

Αντίθετα από τον Άρη και την Αφροδίτη, η Γη έχει τη σωστή θερμοκρασία και τη σωστή ατμοσφαιρική πίεση, ώστε να μπορεί να κυλά νερό στην επιφάνειά της.

Παράλληλα νερό κυλά και κάτω από τη γη. Εδώ στη βίλα των Μεδίκων, υπάρχει το μόνο υδραγωγείο, που είναι σε συνεχή χρήση από τη ρωμαϊκή εποχή. Το νερό που υπάρχει στην επιφάνεια είναι αναγκαίο για να υπάρξει ζωή. Παίζει όμως και ζωτικό ρόλο, όσον αφορά τη γεωλογία του πλανήτη.

«Είμαστε στο υδραγωγείο Aqua Virgo. Είναι μέρος ενός από τα σημαντικότερα υδραγωγεία που τροφοδοτούσαν τη Ρώμη από τον 1ο αιώνα π.Χ. Το νερό είναι πολύ σημαντικό συστατικό στοιχείο για τον σχηματισμό του μάγματος, αλλά και για το σχηματισμό ιζηματογενών, ηφαιστειογενών ή μεταμορφωμένων πετρωμάτων. Γι' αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό για την εξέλιξη του πλανήτη μας» τόνισε ο Γκαμπριέλε Σκαράτσια-Μουνιόζα, καθηγητής γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Λα Σαπιέντζα στη Ρώμη.

Η Αιώνια Πόλη και τα μνημεία της έχουν φτιαχτεί από λιωμένα πετρώματα που έχουν προέλθει από τον φλοιό της Γης:

«Η Ρώμη έχει φτιαχτεί σε μεγάλο βαθμό από ηφαιστειογενή πετρώματα. Οι περίφημοι επτά λόφοι είναι φτιαγμένοι από τέτοια πετρώματα. Αυτό συγκεκριμένα ονομάζεται Tufo lionato, χάρις στο χρώμα του, που μοιάζει με το χρώμα της χαίτης του λιονταριού» επισημαίνει ο Γκαμπριέλε Σκαράτσια-Μουνιόζα και συμπληρώνει

«Ο πλανήτης μας είναι φτιαγμένος κυρίως από σίδηρο, πυρίτιο και οξυγόνο. Αυτά τα στοιχεία αποτελούν τα 3/4 της σύστασης της Γης».

Η διάμετρος της Γης είναι 12.742 χιλιόμετρα. Είναι λίγο μεγαλύτερη από της Αφροδίτης και διπλάσια από του Άρη.

Τα περισσότερα πράγματα που γνωρίζουμε για τον πλανήτη, τα ανακαλύψαμε πολύ πρόσφατα. Όταν αυτές οι υδρόγειες σφαίρες στο Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής της Ιταλίας φτιάχτηκαν πριν από 500 χρόνια, υπήρχε ακόμη διαμάχη αν ο Ήλιος γύριζε γύρω από τη Γη.

«Η κατανόηση του πώς λειτουργεί το ηλιακό μας σύστημα είναι εντελώς πρόσφατη. Μιλάμε για τον Γαλιλαίο και τον Νεύτωνα και μετά για όλους τους υπόλοιπους. Προφανώς όλα αυτά μας προσέφεραν μια εντελώς διαφορετική οπτική. Στην αρχαιότητα πιστεύαμε ότι η Γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος. Τώρα αντίθετα, γνωρίζουμε ότι ο Ήλιος είναι στο κέντρο του πλανητικού μας συστήματος, που είναι στο άκρο ενός γαλαξία, που με τη σειρά του είναι στα άκρα ενός απομονωμένου μέρους του Σύμπαντος. Αυτό μας έδωσε μια εντελώς διαφορετική οπτική του που βρισκόμαστε και του ποιοι είμαστε» επισημαίνει ο Νίτσι ντ' Αμίκο, πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Ιταλίας.

Η διαστημική τεχνολογία μας επιτρέπει να βελτιώνουμε τις γνώσεις μας καθημερινά. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος έχει στη διάθεσή του 15 δορυφόρους για την παρατήρηση της Γης, που εφοδιάζουν με πληροφορίες αυτό το κέντρο κοντά στη Ρώμη. 

Πέρα από τα δεδομένα καταγράφουν και μια μικρή μετατόπιση των μαγνητικών πόλων.

«Αυτή τη στιγμή ο μαγνητικός πόλος μετακινείται περίπου 40 χλμ τον χρόνο, οδηγώντας μας σε μια αντιστροφή των πόλων. Το περιμέναμε εδώ και καιρό. Δεν είχαμε αντιστροφή εδώ και πάνω από 700.000 χρόνια. Αυτή η μετατόπιση θα ολοκληρωθεί στα επόμενα χιλιάδες χρόνια» εξηγεί ο Μάικλ Ραστ, επικεφαλής του τμήματος επιστημονικής στρατηγικής του Κέντρου Παρατήρησης της Γης.

Ακόμη και οι πιο απομονωμένες περιοχές του πλανήτη μπορούν να έχουν τις απόλυτα ακριβείς συντεταγμένες τους από το διάστημα. Ο δορυφόρος Cryosat που εκτοξεύτηκε το 2010, δείχνει αυτή τη στιγμή τον πραγματικό αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στις πολικές περιοχές.

«Είχαμε το πιο ζεστό πολικό καλοκαίρι στην Αρκτική φέτος. Χάνουμε με ταχείς ρυθμούς όγκους πάγου. Αυτή τη στιγμή χάνουμε στην Ανταρκτική 125 κυβικά χιλιόμετρα τον χρόνο και το τριπλάσιο στην Γροιλανδία» αναφέρει ο Μάικλ Ρατ.

Η Γη είναι ένας πλανήτης που έχει ένα δυναμικό κλίμα, εξαιτίας των φυσικών κύκλων, αλλά και της καταλυτικής παρουσίας των ανθρώπων τον τελευταίο αιώνα. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν αλλάξει το κλίμα.

«Αλλάξαμε τον πλανήτη. Αυτό είναι γεγονός. Το θέμα είναι πώς θα κατανοήσουμε καλύτερα τι συμβαίνει για να μπορέσουμε να αποφύγουμε τις μεγαλύτερες καταστροφές και για να μην τον καταστρέψουμε εντελώς» τόνισε ο Γιόζεφ Ασμπάχερ, διευθυντής του Κέντρου Παρατήρησης της Γης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.  

Η διαρκής αλλαγή είναι στα «γονίδια» της Γης για δισεκατομμύρια χρόνια. Το θέμα είναι ποιος θα είναι ο ρόλος του ανθρώπου σ' αυτή την αλλαγή τα επόμενα χρόνια.