ESA EURONEWS:ΤΑ «ΠΑΓΩΜΕΝΑ» ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΩΝΑ

Αποδεικνύεται πολύ πιο εξωτικός από ότι θα περίμενε κανείς, με πολλά είδη ανεξήγητων φαινομένων στην επιφάνειά του.

Η εκπομπή Space συνάντησε μερικούς από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες της Ευρώπης στον πάγο για να μάθει περισσότερα για τα μυστικά του.

Ο Πλούτωνας αποτελούσε μυστήριο για την ανθρωπότητα από τότε που ανακαλύφθηκε, το 1930.

Αρχικά είχε χαρακτηριστεί ως πλανήτης. Το 2006 αναθεωρήθηκε η άποψη αυτή και ονομάστηκε πλανήτης- νάνος του ηλιακού μας συστήματος.

Όσο περισσότερα μαθαίνουμε, τόσο περισσότερο εξάπτεται η φαντασία των επιστημόνων, όπως του Έλιοτ Σέφτον Νας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

Ο ίδιος εξηγεί στην κάμερα, ζωγραφίζοντας σε μια παραλία: «Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να καταλάβετε για τον Πλούτωνα είναι η πραγματική κλίμακά του, σε σχέση με το υπόλοιπο του ηλιακού συστήματος. Έχουμε έρθει στην παραλία, προκειμένου να αναπαραστήσουμε αυτό το μέγεθος και την απόσταση. Αν λοιπόν ήθελα να σχεδιάσω τον ήλιο ως έναν κύκλο 30 εκατοστών, τότε θα πρέπει να περπατήσετε περίπου 35 βήματα προκειμένου να σχεδιάσετε την Γη με βάση αυτήν την κλίμακα.

Συνεπώς ο ήλιος είναι στα 30 εκατοστά, κάτι που σημαίνει ότι η Γη πρέπει να είναι περίπου τρία χιλιοστά. Αν θα έπρεπε να σχεδιάσουμε τον Πλούτωνα με βάση αυτήν την κλίμακα, θα έπρεπε να είναι 0,3 χιλιοστά και θα έπρεπε να είναι περίπου ένα χιλιόμετρο μακριά από την  παραλία.

Τώρα προφανώς δεν μπορώ να σχεδιάσω κάτι που είναι 0,3 χιλιοστά, συνεπώς πρέπει να σχεδιάσω τον Πλούτωνα λίγο μεγαλύτερο. Αν αυτός είναι ο Πλούτωνας, τότε ο μεγαλύτερος δορυφόρος του είναι ο Χάροντας, που έχει το μισό του μέγεθος. Ωστόσο ο Πλούτωνας έχει άλλους τέσσερις δορυφόρους, την Στύγα, τη Νύχτα, τον Κέρβερο και την Ύδρα. Κατά συνέπεια, υπάρχουν πολλά που συμβαίνουν γύρω από το σύστημα του Πλούτωνα. Δεν είναι μόνο ένας κρύος νεκρός παγωμένος βράχος».

Η ανθρωπότητα είχε την πρώτη της στενή επαφή με τον Πλούτωνα το 2015, όταν το διαστημικό σκάφος New Horizons της NASA πέταξε κοντά από το νανο-πλανήτη και τους δορυφόρους του.

Αυτά που είδε δεν είχαν καμία σχέση με οτιδήποτε είχαμε δει ποτέ στο παρελθόν. Οι επιστήμονες που εργάστηκα στο New Horizons, όπως οι Μπερνάρ Σμιτ και Τανγκί Μπερτράντ ήταν μαγεμένοι.

Έβλεπαν έναν μακρινό κόσμο που δεν έμοιαζε με τους βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη και ο Άρης, ούτε με γίγαντες αερίου όπως ο Δίας και ο Κρόνος. Ο Πλούτωνας είναι διαφορετικός.

«Όταν το New Horizons έφτασε στον Πλούτωνα, απορήσαμε με την τοπογραφία. Γιατί; Επειδή έχουμε όρη που φτάνουν σε ύψος τεσσάρων χιλιομέτρων, και έχουμε και αυτήν την τεράστια λεκάνη που είναι τρία χιλιόμετρα κάτω από το μέσο ύψος της επιφάνειας. Αυτές είναι τεράστιες τοπογραφικές διαφορές για ένα μικρό σώμα όπως ο Πλούτωνας», λέει ο Τανγκί Μπερτράντ, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Πιερ και Μαρί Κιουρί.

Τα 6 GB (gigabytes) των εικόνων και των επιστημονικών μετρήσεων που εστάλησαν από το New Horizons ενισχύουν τις γνώσεις μας για τον Πλούτωνα. Ερευνώντας σε βάθος αυτά τα δεδομένα, η συγκεκριμένη ομάδα ανακαλύπτει έναν κόσμο που κυριαρχείται από πάγο.

Οι Μπερνάρ και Τανγκί  πήγαν την κάμερα του euronews σε μια παγωμένη λίμνη κοντά στην Γκρενόμπλ και καθάρισαν το χιόνι για να μας βοηθήσουν  να συγκρίνουμε αυτό που βλέπουμε εδώ, στη Γη, με ό,τι έχει ανακαλυφθεί στην Πλούτωνα.

Ο Μπερνάρ Σμιτ, διευθυντής ερευνών στο CNRS λέει: «Το παγωμένο νερό εδώ είναι κοντά στους μηδέν βαθμούς, όπως και σε όλους τους παγετώνες στις Άλπεις. Έτσι είναι σχετικά μαλακό, ρέει, και σχηματίζει παγετώνες. Αλλά στον Πλούτωνα αυτό το παγωμένο νερό είναι στους μείον 230 βαθμούς Κελσίου, και είναι τόσο σκληρό όσο οι βράχοι. Έτσι, στον Πλούτωνα είναι το νερό που σχηματίζει τις οροσειρές».

Συνεπώς, τα βουνά στον Πλούτωνα έχουν παγωμένο νερό, με μικρά τμήματα από παγωμένο μεθάνιο, ενώ ο παγετώνας στην επιφάνειά του σε ένα τεράστιο σχήμα καρδιάς είναι κατασκευασμένος από άζωτο.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο Πλούτωνας έχει επίσης πολύ ισχυρούς εποχιακούς κύκλους, κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει μερικά από τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά στην επιφάνειά του.

Ο Τανγκί Μπερτράντ αναφέρει: «Ο ισημερινός είναι ένα αίνιγμα. Δεν υπάρχουν ασταθείς πάγοι, είναι ακριβώς η βάση του παγωμένου ύδατος που καλύπτεται σε ένα είδος αιθάλης, αυτό το μαύρο υλικό που έχει παραχθεί από την φωτόλυση του πάγου από τις υπέρυθρες ακτίνες. Έτσι, υπάρχει μια τεράστια αντίθεση ανάμεσα στις σκοτεινές ζώνες του ισημερινού και τις φωτεινότερες περιοχές στο βορρά, και αυτός ο γιγάντιος παγετώνας του παγωμένου αζώτου έχει το μέγεθος της Γαλλίας».

Αυτός ο παγετώνας, γνωστός ως Sputnik Planitia, εκτιμάται ότι είναι κάτω του ενός εκατομμυρίου ετών, μια πολύ μικρή ηλικία με βάση τα πλανητικά στάνταρ. Κανείς όμως δεν έχει συμφωνήσει σε μια εξήγηση αναφορικά με το πως σχηματίστηκε και πως ανανεώθηκε.

Κατανοώντας τον Πλούτωνα μπορεί πραγματικά να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το ηλιακό σύστημα ως σύνολο, επομένως οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πρέπει να πάμε εκεί ξανά.

«Νομίζω ότι θα ήταν φανταστικό να στείλουμε ένα όχημα προσεδάφισης. Έτσι θα κατανοήσουμε πραγματικά τις δομές και την ορυκτολογία από πολύ κοντά. Επίσης, θα τον δούμε τον Πλούτωνα για μια πιο μακρά χρονική περίοδο, επειδή τον έχουμε δει μόνο σε μια στιγμή της τροχιάς του, αλλά οι εποχιακές αλλαγές μπορεί να είναι πολύ δυναμικές αν θα μπορούσαμε να τις παρακολουθήσουμε για έναν ολόκληρο χρόνο», λέει ο Έλιοτ Σέφτον Νας.

Ο Τανγκί Μπερτράντ αναφέρει: «Είναι ένα παράξενο μέρος, και έτσι πρέπει πραγματικά να μπορείς να αναπαραστήσεις αυτόν τον κόσμο, να κάνεις πειράματα, να προσπαθείς να καταλάβεις πώς λειτουργεί. Βλέπετε, υπάρχει μεν ένα είδος κλίματος, υπάρχει μια ατμόσφαιρα στον Πλούτωνα, υπάρχουν πάγοι, αλλά δεν είναι καθόλου σαν τη Γη».

Ο Μπερνάρ Σμιτ προσθέτει: «Κανείς δεν φαντάστηκε ότι θα βρίσκαμε ένα τόσο δυναμικό πλανήτη τόσο μακριά από τον Ήλιο. Έχουμε μείνει με πολλά περισσότερα αναπάντητα ερωτήματα. Ωστόσο μια διαστημική αποστολή που δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντά είναι μια επιτυχημένη αποστολή».

Μόλις πριν από μερικά χρόνια ο Πλούτωνας και οι δορυφόροι του δεν ήταν τίποτα περισσότερα από μερικά pixels στα τηλεσκόπιά μας, μυστηριώδεις κουκίδες στην ζώνη των αστεροειδών πέρα από τον Νεύτωνα.

Τώρα γνωρίζουμε περισσότερα και είμαστε σε αναζήτηση να μάθουμε ακόμα περισσότερα...