Duizend scholieren in competitie tijdens Eureka dag
Bijna duizend scholieren van 35 vwo-scholen streden donderdag in Eindhoven om de Eureka Cup. De wedstrijd, georganiseerd door negen universiteiten, het instituut FOM en de ruimtevaartindustrie, had als thema ‘Space Exploration’.
Maandenlang hadden de vwo 1 tot en met 3 klassen zich voorbereid op de Eureka dag in het Evoluon in Eindhoven. Sommige kwamen eind januari naar Space Expo in Noordwijk voor een kijkje achter de schermen van de ruimtevaart. Sommige volgden workshops op één van de deelnemende universiteiten. Bij alle ontmoetingen stonden natuurkunde en techniek centraal.
Licht, sterk en opvouwbaar
Tijdens de Eureka Cup bonden de klassen de strijd aan in zes verschillende uitdagingen. Van het bouwen van een maanauto tot het ontwikkelen van een landingssysteem voor toekomstige ruimtesondes. Het Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek SRON vroeg scholieren om een brug te bouwen, zodat ze meetapparatuur snel en veilig over maankraters kan vervoeren.
Jasper Wamsteker van SRON was onder de indruk van de inzendingen: ‘In de ruimtevaart moet alles licht, sterk en opvouwbaar zijn. Daar hadden de twaalf deelnemende teams goed rekening mee gehouden.’ De winnende hang- en spanconstructie paste in een schoenendoos en kon uitgevouwen dertien keer zijn eigen gewicht dragen.
Bij het ESA-onderdeel maanauto’s bouwen meldden zich vier teams met een slim ontwerp. Twee waren gebaseerd op de waterraket: met behulp van luchtdruk een half gevulde frisdrankfles vooruitschieten, in dit geval op wielen. De andere twee maakten gebruik van een opwindmechanisme en tandwielen. De waterraketauto’s kwamen het verst. ESA-jurylid Sander Verkerk: ‘Voortstuwing met water is niet heel slim, want je moet het water meenemen naar de ruimte en dat is duur. Maar de ontwerpen zijn verder wel ontzettend goed.’
Experimenteren
Tussen de wedstrijdonderdelen door konden de scholieren lezingen volgen van wetenschapsjournalist Govert Schilling over sterrenkunde en buitenaards leven en ESA-astronaut André Kuipers over hoe het is om zelf naar de ruimte te vliegen. En in de wandelgangen lieten universiteiten zien dat natuurwetenschappen en techniek toch echt de spannendste studierichtingen zijn. Waar anders kun je robothonden tegen elkaar laten voetballen, experimenteren met stikstof of zelf een satelliet ontwerpen?
Tegen het eind van de middag maakte DJ Jean de scholieren wakker voor de grande finale, waarin de zes winnende teams van de dag het tegen elkaar opnamen in een levensgrote zenuwspiraal. Don Keijzers van het Raayland College uit Venray hield zijn hoofd het koelst. Met vaste hand loodste hij een ring over de spiraal, verder dan alle andere teams waren gekomen. Nog geen half uur later zaten hij en zijn teamgenoten in een witte limousine, op weg naar Eindhoven Airport voor de hoofdprijs: een paraboolvlucht.
‘Dit was de eerste keer dat ik heb gevlogen’, vertelde Keijzers. ‘En dan meteen een paraboolvlucht, dat is natuurlijk prachtig.’ Samen met zijn klasgenoten maakte Keijzers twee parabolen, waarbij hij in totaal een halve minuut gewichtloos was. ‘We hadden balletjes mee die begonnen te zweven en zelf kwamen we ook omhoog uit onze stoelen. Zweven voelt best natuurlijk eigenlijk, maar het blijft wel een beetje vreemd...’