Hera-team feliciteert NASA met asteroïde-inslag
Het Hera-missieteam van ESA feliciteert zijn collega’s van NASA's DART-missieteam met de historische inslag op de asteroïde Dimorphos. De Double Asteroid Redirect Test-sonde, met de grootte van een auto, sloeg in donderdagmorgen vroeg om 01.15 uur CEST (00.15 uur BST) met een snelheid van 6,1 km per seconde in op de asteroïde met een diameter van 160 m. De inslag vormde de eerste test van de planetaire ‘kinetic impactor’-verdedigingsmethode in de geschiedenis van de mensheid.
Ian Carnelli, missiemanager van Hera: ''Dat je op een afstand van 11 miljoen km zo’n klein doel in de ruimte kunt raken, is een indrukwekkende technische prestatie. Vanavond is er geweldige ruimtevaartgeschiedenis geschreven. Hier hebben we allemaal vele jaren naar uitgekeken. Onze gedachten gaan vanavond ook uit naar wijlen prof. Andrea Milani, die deze afbuigingstest in 2002 voor het eerst uiteenzette.''
''Nu volgt een periode van aanhoudende observatie door telescopen op aarde en in de ruimte om vast te stellen of we met de inslag van DART inderdaad onze doelstelling hebben bereikt en of de baan van het ‘maantje’ Dimorphos om Didymos, met een diameter van 780 m, is verschoven.''
''Tegelijkertijd zullen ESA en onze industriële partners blijven werken aan ons ruimtevaartuig Hera, dat in het najaar van 2024 zal worden gelanceerd om de reis naar Dimorphos te beginnen, waar het gedetailleerd onderzoek zal doen naar de gevolgen van de inslag op de asteroïde. Hera zal belangrijke informatie verzamelen, zoals de grootte van de DART-krater en de massa, samenstelling en interne structuur van Dimorphos. Deze extra gegevens helpen om van het DART-afbuigingsexperiment een welbegrepen en herhaalbare techniek te maken die ooit in de praktijk zou kunnen worden uitgevoerd.''
Internationale samenwerking
De DART-missie van NASA en de Hera-missie van ESA worden beiden ondersteund door dezelfde internationale teams van wetenschappers en astronomen en vinden plaats via de internationale samenwerking AIDA, Asteroid Impact and Deflection Assessment. Planetaire verdediging kent geen grenzen en is een prachtig voorbeeld van wat er met internationale samenwerking kan worden bereikt.
De missies zijn in de beginjaren van de 21e eeuw ontwikkeld, toen bezorgdheid over de destructieve mogelijkheden van naderende asteroïden de totstandkoming van de eerste automatische monitoringsystemen inluidde. Het resulteerde in ESA’s Near Earth Object Coordination Centre, NEO-CC en NASA’s Sentry-systeem.
De ruimtewetenschappers die aan het systeem werkten, realiseerden zich echter dat het onvoldoende was om slechts de dreiging van asteroïden te ontdekken: ze zouden ook een manier moeten bedenken om die dreiging aan te pakken.
Ian legt uit: ''Wiskundige en astronoom Andrea Milani van de Universiteit van Pisa, een pionier op het gebied van planetaire verdediging die helaas in 2018 is overleden, kwam met het idee voor een missie met twee ruimtevaartuigen. Hij noemde de missie ‘Don Quijote’. Daarbij zou één ruimtevaartuig op een naderende asteroïde inslaan, terwijl het andere – observerende – ruimtevaartuig de mate van de afbuiging zou meten.''
Dit plan is nu werkelijkheid geworden. NASA nam daarbij het onderdeel voor zijn rekening dat uiteindelijk tot DART zou leiden. ESA’s Hera zal de voorganger in 2024 naar de ruimte volgen en twee jaar later bij Dimorphos arriveren. De asteroïde in kwestie heeft een bijzondere betekenis: het is het eerste hemellichaam in ons sterrenstelsel waarvan zowel de oppervlakte als omloopbaan verifieerbaar door de mensheid zijn veranderd. De naam ‘Dimorphos’ betekent in het Grieks ‘twee vormen hebben.''
ESA’s ruimtevaartuig ‘Hera’ krijgt vorm
Hera’s payload-module wordt momenteel bij OHB in Duitsland gebouwd; in Italië legt Avio de laatste hand aan de aandrijvingsmodule. Bedrijven in 17 Europese landen leveren hun eigen bijdrage aan de missie. GMV in Spanje ontwikkelt bijvoorbeeld de autonome sturings-, navigatie- en besturingssystemen waarmee het ruimtevaartuig veilig rondom het dubbelasteroïde-systeem kan navigeren. Die functie is te vergelijken met een zelfrijdende auto.
Hera, zo groot als een bureau, zit bomvol instrumenten. De optische Asteroid Framing Camera wordt aangevuld met warmtebeeldsensoren, spectrale sensoren en een lasergeleide hoogtemeter waarmee de oppervlakte in kaart kan worden gebruikt. Hera vormt eigenlijk drie ruimtevaartuigen in één doordat het ook twee ‘CubeSats’, zo groot als schoenendozen, in de buurt van Dimorphos zal brengen.
De Juventas CubeSat zal het allereerste radaronderzoek ooit voor een asteroïde uitvoeren en heeft tevens een gravimeter en een versnellingsmeter waarmee de ultralage zwaartekracht van het hemellichaam kan worden gemeten. De andere CubeSat, Milani, vernoemd naar de uitvinder van AIDA, zal spectrale beeldanalyse via nabij-infrarood uitvoeren en asteroïdestof testen.
De twee CubeSats zullen via een nieuwe satellietverbinding in contact blijven met hun Hera-moederschip en met elkaar. Hierdoor wordt er ervaring opgedaan met toezichthouden op meerdere ruimtevaartuigen in een uitheemse bijna-gewichtloosheid, voordat de CubeSeat uiteindelijk op Dimorphos landt.
Ian eindigt met: ''DART heeft ons een prikkelende glimp van ons einddoel gegeven. We kunnen nu niet wachten om terug te gaan om er grondig onderzoek uit te voeren, te ontdekken welke veranderingen de inslag teweeg heeft gebracht en tegelijkertijd de aarde veiliger te maken.''