Sterren en hun corona
Met de totale zonsverduistering van vorige week vers in het geheugen weet iedereen dat de zon is omgeven door een corona. Onze zon is een ster. Ook andere sterren hebben een corona. Van 25 tot 29 juni wordt bij ESTEC in Noordwijk een speciale wetenschappelijke bijeenkomst gehouden over de coronae van sterren.
Vroeger was de corona van de zon de enige steratmosfeer die kon worden waargenomen. Dat komt doordat de zonnecorona op gezette tijden tijdens totale zonsverduisteringen is te zien. Maar hoe zien de coronae van andere sterren eruit?
Uit spectraalopnamen gemaakt met grote telescopen kennen sterrenkundigen de belangrijkste gassen die zich in steratmosferen bevinden. Met de allereerste UV- en röntgenruimtetelescopen (Einstein, EXOSAT, ROSAT, ASCA, SAX en EUVE) konden de steratmosferen verder worden bestudeerd. Maar vanwege het geringe oplossend vermogen viel dat nog altijd tegen in vergelijking met de gedetaileerdheid waarmee de zonsatmosfeer kan worden waargenomen. Daardoor zijn er nog belangrijke vragen. Hoe worden de coronae van geheel verschillende stertypen verhit? Tot hoever strekken de coronae zich in ruimte uit en in welke hoeveelheden komen de verhitte, geïoniseerde gassen erin voor? Zulke vraagstukken spelen een belangrijke rol bij het verkrijgen van inzicht over het ontstaan en de evolutie van sterren.
Dankzij hun hoge gevoeligheid en spectraal oplossend vermogen krijgen we met de Amerikaanse Chandra röntgenruimtetelescoop en ESA’s XMM-Newton UV- en röntgenruimtetelescoop nu een geheel nieuwe kijk op de coronae rond sterren. Tegelijkertijd verschaffen zonsverkenners als TRACE en SOHO ons de meest gedetailleerde opnamen en spectraalgegevens van de corona van onze zon.
Tijdens de conferentie zullen de onderzoekers zich aan de hand van de meest recente waarnemingen een beeld proberen te vormen.
Aan bod komen onder andere de volgende onderwerpen:
de corona van de zon als ster
verhitting van de zonnecorona (in rust en tijdens uitbarstingen)
structuur van coronae van sterren: afmeting, dichtheid, distributie
steruitbarstingen
hoeveelheidsverhoudingen in de corona van de zon en sterren
- inwendige bouw en structuur van sterren afgeleid aan de hand van waarnemingen van coronae
