Tafeltje-dek-je op Mars
"Marsbrood en groene tomatenjam", "Spirulina-gnocchi" en "Aardappelen en tomaten in bladerdeeg". Dat zijn drie van de heerlijke gerechten die twee Franse bedrijven hebben samengesteld voor ESA en toekomstige reizigers naar Mars en andere planeten.
De chef-koks van deze bedrijven werd gevraagd astronauten een smakelijke maaltijd voor te zetten op basis van maar een paar ingrediënten die op Mars kunnen worden verbouwd. Het resultaat is een elftal heerlijke schotels voor de bemanning van ESA's toekomstige, langdurige ruimtemissies. De Franse bedrijven die de recepten hebben gemaakt zijn Alain Ducasse Formation (ADF) en GEM. De grote ervaring die zij hebben met het samenstellen van nieuwe producten en "haute cuisine" heeft tot uitstekende resultaten geleid.
Alle menu's zijn gebaseerd op negen hoofdingrediënten die volgens ESA geschikt zijn voor glastuinbouw door toekomstige kolonies op Mars of andere planeten. Die negen moesten samen ten minste veertig procent uitmaken van elk recept, terwijl de overige zestig (of minder) procent mocht bestaan uit extra groenten, kruiden, olie, boter, zout, peper, suiker en andere specerijen.
"In eerste instantie willen we tijdens missies naar Mars en andere verre ruimtereizen veertig procent van het voedsel voor astronauten ter plekke produceren," aldus ESA's Christophe Lasseur, die belast is met het hergebruik en de productie van lucht, water en voedsel tijdens langdurige missies.
"Waarom veertig procent? Als we genoeg gewassen telen voor veertig procent van wat we eten, krijgen we de zuurstof en het water die we nodig hebben om in leven te blijven er 'gratis' bij," legt Lasseur uit.
De negen basisproducten die Lasseur op andere planeten wil verbouwen zijn: rijst, ui, tomaat, soja, aardappel, sla, spinazie, tarwe en spirulina. Daarvan is alleen het laatste minder bekend. Spirulina is een blauwgroene, zeer voedzame algensoort. De alg is rijk aan eiwitten (65% van het gewicht) en bevat verder calcium, koolwaterstoffen, vetten en diverse vitaminen. Daarmee voorziet het in essentiële voedingsbehoeften van astronauten die in extreme omstandigheden werken.
Nu nog wordt al het voedsel voor ruimtereizen van aarde meegenomen, maar voor langere missies is dat niet mogelijk. Hoewel het nog op de tekentafel ligt, is ESA al begonnen met onderzoek om na te gaan welke producten op andere planeten zouden kunnen worden verbouwd en hoe een autonoom ecosysteem op Mars eruit zou kunnen zien.
"Als voedsel niet alleen gezond en voedzaam genoeg is om in leven te blijven, maar ook nog goed smaakt, heeft dat psychologisch wellicht een positief effect op de ruimtevaarders tijdens hun jarenlange verblijf in de ruimte," benadrukt Lasseur.
Chef-kok Armand Arnal van ADF voegt daaraan toe: "De belangrijkste uitdaging was breed uiteenlopende, smakelijke recepten samen te stellen uit slechts negen basisproducten. Verder was er een strikte beperking op het gebruik van zout, maar we mochten wel een beetje suiker en vet toevoegen. Dat zijn normaal gesproken essentiële ingrediënten om een schotel te bereiden en de smaken tot hun recht te laten komen."
"We zijn hard aan de slag gegaan en uiteindelijk is het ons gelukt om gerechten samen te stellen die vers, gezond en lekker zijn. Het was een fantastische uitdaging."