 | | | | |
| | | | | |
|
Weer De föhn windInteractief MeteosatMeteosat-afbeeldingenKlimaat Afrikaans klimaatDe GolfstroomEl NiñoHet TsjaadmeerJP Explorer - Ontdek de wereld en zijn klimaatKlimaat van de Himalaya
| | | | | | | Oefening 3: Oceaankleur
Bloei van fytoplankton waargenomen door de Envisat-satelliet
Fytoplankton wordt gevormd door heel kleine plantjes en organismen die overal met de stromen in de oceaan meedrijven. Hun bestaan is essentieel voor alle levensvormen op onze planeet. Zonder fytoplankton zou het leven op aarde zoals wij het kennen zich nooit hebben ontwikkeld, en ophouden te bestaan. Een theelepeltje zeewater kan wel een miljoen van dit soort eencellige organismen bevatten. Hier zijn enkele wetenswaardigheden:
- Al het fytoplankton samen genereert minstens de helft van de zuurstof die we inademen;
- Meer dan 99,9% van alle koolstofdioxide waar levende wezens in de geologische geschiedenis uit hebben bestaan, ligt opgeslagen in mariene sedimenten, en dat is voor het grootste deel gedaan door fytoplankton;
- Fytoplankton is de basis van de mariene voedselketen en ondersteunt daarom bijna alle levensvormen in de oceanen.
Om te weten hoeveel fytoplankton er is, hoe het verdeeld is en hoe het verandert in tijd en ruimte, zijn satellietbeelden bijzonder handig. Verschillende kleuren onthullen de aanwezigheid en concentratie van fytoplankton, sedimenten en opgeloste organische chemicaliën. Hoe meer fytoplankton er in het water zit, hoe groener het water is. Hoe minder fytoplankton, hoe blauwer het water. Fytoplankton bevat de scheikundige stof chlorofyl, waarmee zonlicht in voedsel wordt omgezet door middel van fotosynthese.
Omdat verschillende soorten fytoplankton verschillende concentraties chlorofyl bevatten, hebben ze voor de gevoelige satellietinstrumenten verschillende kleuren. Aan de hand van de kleur van een oceaangebied kunnen we een schatting maken van de hoeveelheid en de algemene soort fytoplankton in dat gebied, waardoor we meer te weten komen over de gezondheid en chemie van de oceaan. Door afbeeldingen te vergelijken die op verschillende momenten zijn gemaakt, kunnen we zien welke veranderingen zich hebben voorgedaan.
De kleur van de oceaan kan ook nuttig zijn om de processen van El Niño en La Niña te interpreteren. Wetenschappers kunnen de biologische reactie van de Stille Oceaan op de overgang tussen deze twee grote oceanische/atmosferische gebeurtenissen waarnemen. De equatoriale Stille Oceaan gaat over van een voedselarme El Niño-situatie met weinig fytoplankton naar een voedselrijke La Niña-situatie met veel fytoplankton.
We zullen de El Niño-gebeurtenis van 2006-2007 en de daarop volgende La Niña-gebeurtenis van 2007 eens nader bekijken. Begin 2006, nadat er sprake was geweest van sterke westenwinden, werden positieve anomale waarden gemeten voor de temperatuur van het zeeoppervlak in de centrale equatoriale Stille Oceaan. Vervolgens werden hogere dan normale temperatuurwaarden geleidelijk in het hele equatoriale bassin gemeten. De sterkste afwijking werd gemeten in december 2006, zij het dat de anomale stijging in het oostelijke bassin niet boven 1,5°C kwam. Daarna vond in de equatoriale Stille Oceaan een La Niña-gebeurtenis plaats. De El Niño-indexen van het gebied laten een afkoeling van meer dan -1,5°C zien. Deze gebeurtenis werd onderbroken door de lente van 2007.
LEOWorks-oefening
Open de chlorofylkaarten voor de oostelijke Stille Oceaan van januari, april en december voor 2006 en 2007. Beschrijf de veranderingen in hoeveelheid en verdeling voor elk stel afbeeldingen.
1. Welk effect heeft El Niño op de chlorofylpatronen van de oostelijke Stille Oceaan?
2. Wat denk je dat er gebeurt in de westelijke Stille Oceaan en boven Azië?
| |
| | El Niño El NiñoAchtergrondOefeningen Oefening 1: Hoogte zeeniveauOefening 2: Temperatuur zeeoppervlakOefening 4: La NiñaEduspace - Software LEOWorks 3Eduspace - Download Chlorophyll maps (2006-2007) (zip)
|
