Odissea-prijs Belgische Senaat voor onderzoek Huygens
De Belgische Senaat wil jongeren warm maken voor de wetenschappelijke en technologische uitdagingen van de ruimtevaart en reikt daarom elk jaar met een beurs ter waarde van 8000 euro de Odissea-prijs uit. Dat gebeurde nu voor het eerst.
De prijs financiert een stage van een student van een universiteit of een hogeschool in een Europese of Russische ruimtevaartorganisatie of in een ruimtevaartbedrijf. Een kandidaat dient een eindwerk of een studie voor te leggen rond een ruimtevaartthema. Voor het jaar 2004-2005 legde het organisatiecomité geen specifiek thema op. Het wilde vooral de creativiteit van jonge talenten op het vlak van onderzoek belonen.
Vijf laureaten
De Odissea-prijs werd op 27 oktober uitgereikt door Anne-Marie Lizin, Voorzitter van de Senaat, en door de twee Belgische ruimtevaarders die betrokken zijn bij de organisatie van de wedstrijd: de burggraven Dirk Frimout, oprichter van de Euro Space Society en ESA-astronaut Frank De Winne.
Een jury bestaande uit professoren van de universiteiten van Brussel (ULB en VUB), Gent (UG), Luik (ULG) en Leuven (KUL en UCL) selecteerde vijf laureaten. Het gaat om Denis Defrère, Arnaud Maguette, Alain Sarlette en Valérie Van Grootel van de ULG en Aurélie Crabbe van de VUB.
Huygens
Uiteindelijk ging de prijs naar Alain Sarlette (24 jaar) uit Weywertz (Duitstalige Gemeenschap van België). Hij werkte tussen februari en april 2005 in het technologisch ESA-centrum ESTEC in Noordwijk, Nederland en bestudeerde het gedrag van de Europese ruimtesonde Huygens toen die op 14 januari 2005 afdaalde naar het oppervlak van de Saturnusmaan Titan.
Op basis van beelden die Huygens naar de aarde stuurde, vluchtgegevens en simulatietests voor de lancering probeerde hij de oriëntatie van de sonde op verschillende hoogtes te reconstrueren.
Verbeeldingskracht
Sarlette heeft de nodige verbeeldingskracht moeten gebruiken om tot concrete resultaten te komen en te kunnen onderzoeken hoe Huygens precies naar Titan afdaalde terwijl de sonde foto's historische foto's maakte van het oppervlak van de mysterieuze satelliet van Saturnus. De bijzondere verschijnselen die werden waargenomen zullen nog nader geanalyseerd moeten worden.
Huygens was overigens een "populair" onderwerp. Arnaud Maguette bestudeerde in zijn eindwerk bliksems op Titan. Er werden twee signalen waargenomen die van bliksems afkomstig zouden kunnen zijn.
De andere thema's van de laureaten hielden verband met de SWAP-telescoop aan boord van de volgend jaar te lanceren satelliet PROBA 2 (gebouwd door Verhaert in Kruibeke) en de onverwachte vertraging die de Amerikaanse ruimtesondes Pioneer 10 en 11 ondergaan sinds 1979.
Denis Defrère onderzocht welke gevolgen die vertraging kunnen hebben voor het toekomstige ESA-project Laser Interferometer Space Antenna of LISA. Het blijkt dat de "Pioneer-anomalie" geen invloed zal hebben op de waarneming van zogenaamde gravitatiegolven door LISA.
Micro-organismen
Aurelie Crabbe (22 jaar, VUB) uit Roosdaal had voor haar eindwerk dan weer een heel ander onderwerp: "Effect van gesimuleerde micrograviteit op het gedrag van de bacterie Cupriavidus metallidurans CH34".
Voor haar thesis werd het gedrag van een modelbacterie bestudeerd in microzwaartekracht met behulp van een simulator. De bacterie werd ook bestudeerd in ruimtecondities aan boord van het International Space Station (ISS) en de resultaten vergeleken.
Dit soort onderzoek moet uiteindelijk toelaten de effecten van ruimtevaart te voorspellen op (on)gewenste micro-organismen aan boord van een ruimtetuig. Indien nodig kunnen die gevolgen preventief behandeld worden en aldus de veiligheid van ruimtemissies verzekerd worden.
Odissea
Odissea was de naam van een ruimtemissie van negen dagen aan boord van het ISS. Tijdens deze vlucht van 30 oktober tot 10 november 2002 voerde de Belgische ESA-astronaut Frank De Winne talloze experimenten uit in de ruimte. Belgische onderzoeksteams hebben op die manier origineel en vooraanstaand onderzoek in de ruimte kunnen verrichten.
