Proba fotografeert astronomische "ogen" en "oor"
De made in Belgium microsatelliet Proba 1 draait sinds 22 oktober 2001 in een baan om de aarde tussen 560 en 680 kilometer hoogte en maakt het uitstekend tijdens zijn missie waarbij hij het aardoppervlak waarneemt.
Proba 1 draait al 32 maanden in een baan om de aarde. In al die tijd heeft er zich geen enkele verontrustende situatie voorgedaan, waarbij de satelliet een noodprocedure moest gebruiken. De kunstmaan wordt gevolgd vanuit het ESA-grondstation in Redu in de provincie Luxemburg en zijn opnamen van de aarde zijn van uitstekende kwaliteit.
In juni kreeg Proba de opdracht foto's te maken van twee belangrijke astronomische installaties, die dienen voor de waarneming van het heelal.
De "ogen" van de Very Large Telescope
Enerzijds gaat het om de vier koepels van de Very Large Telescope (VLT) van het European Southern Observatory (ESO) op de berg Paranal in Chili. In elke koepel bevindt zich een telescoopspiegel met een diameter van acht meter.
De VLT van Cerro Paranal kreeg begin dit jaar een eerste mobiele hulptelescoop. Proba 1 werd door Verhaert en de Belgische industrie voor ESA gebouwd. Hij kan dankzij software van het bedrijf Spacebel in Luik autonoom in de ruimte functioneren. Een verbeterde versie van deze software stuurt ook de Europese sonde Smart 1 op weg naar de maan, waar het ruimtetuig in november moet arriveren. Spacebel behoort ook tot de pioniers van de ESO-sterrenwacht van Cerro Paranal met de ontwikkeling, in 1993, van de Local Control Units Common Software van de VLT.
En er is nog meer Belgisch aan de VLT. Een andere Luikse onderneming, Amos of Advanced & Mechanical Optical Systems, is eveneens betrokken bij de goede werking van de vier "ogen" van de VLT. Het leverde onder meer delicate richtsystemen en staat in voor de kleine ATS-hulptelescopen, die een hoofdspiegel met een diameter van 1,8 meter hebben. De eerste ATS, een mobiel systeem dat in januari operationeel werd, laat driedimensionale waarnemingen toe van hemelverschijnselen met behulp van twee van de vier grote telescopen.
De volgende jaren moeten nog een drie dergelijke systemen worden geïnstalleerd en wordt de VLT de krachtigste optische telescoop voor waarnemingen van de hemel.
Het "oor" van Arecibo
Anderzijds poseerde de vaste paraboolantenne van de radiotelescoop van Arecibo op het eiland Puerto Rico voor de camera van Proba. De antenne heeft een diameter van 305 meter. Dit reusachtig "oor" luistert naar hemelgeluiden tussen 50 MHz (of 6 meter golflengte) en 10 GHz (of 3 centimeter golflengte).
Hij maakt deel uit van het National Astronomy and Ionosphere Center (NAIC) van Cornell University in Ithaca, New York. Deze enorme naar de hemel gerichte parabool zoekt onder meer naar aanwijzingen voor buitenaards leven in het kader van het internationaal programma Search for Extra-Terrestrial Life (SETI). En de menselijke soort heeft de radiotelescoop ook gebruikt om met signalen zijn eigen bestaan in de kosmos kenbaar te maken.
