Unieke samenwerking bij vluchtcontrole ATV
Korte tijd na de voorziene lancering, op 8 maart, van ESA’s eerste Automated Transfer Vehicle (ATV) zal dit ruimtetuig als eerste via laser geleid en automatisch een koppeling uitvoeren met het internationaal ruimtestation ISS. Dat is een enorme uitdaging voor het ATV-controlecentrum.
Het vluchtcontroleteam is afkomstig van drie verschillende ruimteagentschappen: ESA, het Russische Roskosmos en de Amerikaanse NASA.
‘We zijn van niets moeten beginnen om de technische interfaces te bouwen, de controlesystemen op de grond tot stand te brengen en de werkverhoudingen te bepalen’, zegt Alberto Novelli.
Hij is het hoofd van de vluchtcontrole in het Automated Transfer Vehicle Control Centre - kortweg ATV CC - in Toulouse in Frankrijk. Novelli is met zijn team van het ESA Operation Directorate verantwoordelijk voor de goede werking en veilige vlucht van de Jules Verne. Deze eerste ATV zal volgens de huidige plannen op 8 maart naar het ISS vertrekken.
Trilaterale samenwerking
De vluchtoperaties betekenen een heuse trilaterale samenwerking waarbij ESA, NASA en Roskomos betrokken zijn.
'Dit is een belangrijk project voor ESA en onze industriële partners’, zegt Novelli. ‘De Jules Verne zal de eerste volledig automatische koppeling met het ISS uitvoeren.'
'De vluchtoperaties betekenen een heuse trilaterale samenwerking waarbij ESA, NASA en Roskomos betrokken zijn. Dat is ook een primeur in het ISS-programma.’
Het ATV CC is hierbij de centrale hub. Hier werken ESA-stafleden en ingenieurs onder contract nauw samen met ingenieurs van de Franse ruimtevaartorganisatie CNES, die de ATV voor rekening van ESA operationeel houden.
Het ESA-team bestaat uit 16 ingenieurs, mensen die opleiding verzorgen, vluchtdirecteurs en ondersteunend personeel.
Ze worden in Toulouse bijgesaan door nog eens zes specialisten, die op de achtergrond werken aan de ontwikkeling van grondinfrstructuur.
NASA en Roskosmos ook van de partij
Het team wordt ook ondersteund door vertegenwoordigers van NASA en Roskosmos, die er samen met hun collega's van ESA en CNES voor zorgen dat de andere controlecentra die bij ATV betrokken zijn volledig 'verbonden' zijn met de ATV-operaties. Het gaat over het Mission Control Center van de NASA in Houston (Texas) en het Russische vluchtcontrolecentrum in Moskou.
De drie ruimteagentschappen hebben ook een gezamenlijke werkgroep opgericht, de ATV Joint Operations Working Group, die een forum is op het niveau van de vluchtdirectie.
Sinds 2003 is er een ESA-operatieteam in het ATV-controlecentrum. Samen met hun collega’s van het Franse ruimteagentschap CNES hebben de leden van het team het laatste jaar een hele reeks simulaties, trainingssessies en validaties van procedures uitgevoerd.
Zo willen ze helemaal klaar zijn wanneer de ATV op 8 maart met een Ariane 5-raket wordt gelanceerd vanaf Europa’s ruimtehaven in Kourou, Frans Guyana.
De afgelopen maanden hebben het ATV-controlecentrum en de vluchtcontrolecentra in Houston en Moskou een veeleisende reeks gezamenlijke simulaties uitgevoerd.
Het gaat onder meer van vier rendez-vous met het ISS (bij twee simulaties tot en met de koppeling met het ruimtestation), één simulatie van de koppeling met het ISS, één van het loskoppelen en twee reboosts (waarbij de ATV wordt gebruikt om het ruimtestation in een hogere baan te sturen). Op 1 en 8 februari werden nog verdere simulaties uitgevoerd.
Ingekapseld
Ondertussen is de Jules Verne op de lanceerbasis onder de enorme neuskegel van de Ariane 5-raket aangebracht. Met een totale massa van ongeveer 19.360 kilogram is het de zwaarste lading die ooit door de Europese raket in de ruimte zal worden gebracht.
'De volgende keer dat we het ruimtetuig terug zullen zien is wanneer het in de eerste dagen van april een rendez-vous heeft met het internationaal ruimtestation ISS', aldus ATV-manager Nicolas Chamussy voor het bedrijf EADS Astrium.
