Ελληνικοί νανοδορυφόροι (CubeSats) έτοιμοι για συναρμολόγηση

Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ανάπτυξη αυτών των νανοδορυφόρων, που πλέον περνούν από τη φάση του σχεδιασμού στη φάση της συναρμολόγησης και της ολοκλήρωσης. Τα έργα είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε βρίσκονται στα τελικά στάδια της κρίσιμης φάσης σχεδιασμού τους. Οι δορυφόροι θα κατασκευαστούν σύντομα και στη συνέχεια θα υποβληθούν σε αυστηρές δοκιμές για να προετοιμαστούν για εκτόξευση το 2025. Το στάδιο αυτό είναι κρίσιμο για να διασφαλιστεί οτι οι δορυφόροι μπορούν να ανταποκριθούν στις δύσκολες συνθήκες του διαστήματος και να εκτελέσουν αξιόπιστα τις προβλεπόμενες λειτουργίες τους.

Τον Μάρτιο του 2019, η ESA και το Ελληνικό Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης εγκαινίασαν το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα Δορυφόρων στα πλαίσια του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της χώρας. Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην ανάπτυξη, παραγωγή και εκτόξευση μικρών, ευέλικτων δορυφόρων για τηλεπικοινωνίες και άλλες διαστημικές υπηρεσίες, με στόχο τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την υποστήριξη της κοινωνικής ευημερίας.

Επτά αποστολές ετοιμάζονται για εκτόξευση

Οι επτά αποστολές που πρόκειται να εκτοξευθούν το 2025 στοχεύουν σε διαφορετικές υπηρεσίες κρίσιμης σημασίας για τις σύγχρονες διαστημικές εφαρμογές:

• PHASMA: Με επικεφαλής το Libre Space Foundation, δύο νανοδορυφόροι 3U που εστιάζουν στην ανίχνευση και παρακολούθηση σημάτων ραδιοσυχνοτήτων για τη διαστημική επιτήρηση.
• Optisat: Με επικεφαλής την Planetek Hellas, ένας νανοδορυφόρος 6U για ασφαλείς οπτικές επικοινωνίες και επεξεργασία δεδομένων στο διάστημα, συμπεριλαμβανομένης της αυτοματοποιημένης αξιολόγησης της νεφοκάλυψης.
• PeakSat: Με επικεφαλής το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ένας νανοδορυφόρος 3U για την επίδειξη οπτικών συνδέσεων λέιζερ με επίγειους σταθμούς στην Ελλάδα.
• MICE-1: Με επικεφαλής την Prisma Electronics SA, ένας νανοδορυφόρος 3U που ενισχύει τον εντοπισμό της ναυσιπλοΐας στη Μεσόγειο μέσω λήψης των σημάτων από το Αυτόματο Σύστημα Αναγνώρισης (AIS) και την επικοινωνία Internet of Things (IoT).
• DUTHSat-2: Με επικεφαλής το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ένας νανοδορυφόρος 6U που καταγράφει εικόνες στο ορατό και εγγύς υπέρυθρο για την ανίχνευση πετρελαιοκηλίδων και την παρακολούθηση της υγρασίας του εδάφους.
• ERMIS: Με επικεφαλής το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ένας αστερισμός τριών νανοδορυφόρων (δύο 6U και ένας 8U) για εφαρμογές Internet of Things (IoT), δια-δορυφορικές επικοινωνίες, υπερφασματική απεικόνιση για γεωργία ακριβείας και οπτικές τηλεπικοινωνίες.
• Hellenic Space Dawn: Με επικεφαλής την EM Tech, δύο νανοδορυφόροι 8U, Helios και Selene, που υποστηρίζουν την γεωπαρατήρηση και επιδεικνύουν δια-δορυφορικές συνδέσεις και ασφαλείς οπτικές τηλεπικοινωνίες.

Από την ενίσχυση της ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα και τις εφαρμογές γεωργίας ακριβείας ως την επίδειξη τεχνολογιών αιχμής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, τα έργα αυτά ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της ESA για την προώθηση της ευρωπαϊκής καινοτομίας στον τομέα του διαστήματος.

Η ESA φιλοξενεί το ελληνικό εργαστήριο συναρμολόγησης, ενσωμάτωσης και δοκιμών νανοδορυφόρων στο κέντρο ESTEC

Για την περαιτέρω υποστήριξη των αποστολών νανοδορυφόρων, η ESA διοργάνωσε τον Αύγουστο ένα εργαστήριο στις εγκαταστάσεις του κέντρου ESTEC στην Ολλανδία. Η διήμερη εκδήλωση επικεντρώθηκε στη συναρμολόγηση, ολοκλήρωση και δοκιμή (Assembly, Integration and Testing - AIT) των δορυφόρων, συγκεντρώνοντας 30 συμμετέχοντες από τους οργανισμούς που συμβάλλουν στις αποστολές.

Οι ειδικοί της ESA μοιράστηκαν τις γνώσεις και την εμπειρία τους από προηγούμενα έργα νανοδορυφόρων σχετικά με τις περιβαλλοντικές δοκιμές, τις λειτουργικές δοκιμές σε επίπεδο συστήματος, τις βέλτιστες πρακτικές συναρμολόγησης και δοκιμής (AIT), καθώς και τις μεθόδους διασφάλισης ποιότητας. Η ξενάγηση στο Εργαστήριο Μηχανολογικών Συστημάτων της ESA στο ESTEC, προσέφερε στους συμμετέχοντες άμεση επαφή με τις υπερσύγχρονες υποδομές δοκιμών και ενοποίησης συστημάτων.

Αυτό το εργαστήριο είναι μέρος της συνεχούς υποστήριξης της ESA προς τον ελληνικό διαστημικό τομέα, με στόχο να διασφαλιστεί η επιτυχία αυτών των αποστολών νανοδορυφόρων και να προωθηθεί η ανάπτυξη των δυνατοτήτων της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας.

«Αυτά τα έργα νανοδορυφόρων είναι παράδειγμα της καινοτομίας και των τεχνικών δυνατοτήτων του ελληνικού διαστημικού τομέα. Η ESA είναι υπερήφανη που υποστηρίζει αυτό το ταξίδι, το οποίο όχι μόνο θα ωφελήσει την Ελλάδα αλλά και θα συμβάλει σημαντικά στις διαστημικές δυνατότητες της Ευρώπης», δήλωσε ο Frederic Rouesnel, υπεύθυνος έργου στην ESA του Ελληνικού Προγράμματος Συνδεσιμότητας στα πλαίσια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ.

«Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέσω της Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και του Ελληνικού Διαστημικού Κέντρου, παρακολουθεί στενά, υποστηρίζει και διευκολύνει όλες τις αποστολές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων υλοποίησης που προκύπτουν κατά την κατασκευή, τη δοκιμή και την εκτόξευση των ελληνικών νανοδορυφόρων. Η κομβική αυτή δραστηριότητα για την ανάπτυξη της εθνικής διαστημικής βιομηχανίας διεξάγεται σε πρωτοφανή για την Ελλάδα κλίμακα», δήλωσε ο καθηγητής Κ. Καράντζαλος, Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

«Το ελληνικό πρόγραμμα επικύρωσης σε τροχιά (In-Orbit Validation ή συντομότερα IOV) των νανοδορυφόρων επικεντρώνεται στην ενίσχυση των δυνατοτήτων της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας και ακαδημαϊκής κοινότητας στο σχεδιασμό, την κατασκευή, την εκτόξευση και τη λειτουργία ολοκληρωμένων δορυφορικών συστημάτων. Το πρόγραμμα επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο σε εφαρμογές ασφαλών τηλεπικοινωνιών (οπτικών και ραδιοσυχνοτικών), καθώς και γεωπαρατήρησης. Αυτό υπογραμμίζει την ευρύτητα της δραστηριότητας για ελληνικό διαστημικό οικοσύστημα, ενισχύοντας έτσι τη διαθεματική τεχνογνωσία των Ελλήνων μηχανικών σε διαστημικές εφαρμογές και τεχνολογίες», δήλωσε ο Δημήτριος Χριστόπουλος, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Ελληνικού Διαστημικού Κέντρου.