Sławosz Uznański – szkolenie w Europejskim Centrum Astronautów
Astronauta projektowy Sławosz Uznański rozpoczął szkolenie w Europejskim Centrum Astronautów (EAC) w Kolonii 1 września 2023 roku. W ciągu ostatnich miesięcy sumiennie przygotowywał się do swojej przyszłej misji kosmicznej. Oto jak wyglądały kulisy jego dotychczasowego szkolenia.
Powrót do szkoły
Szkolenie astronautów obejmuje wiele godzin zajęć teoretycznych z takich dziedzin jak astrofizyka, astrobiologia, medycyna kosmiczna i inne. Przypomina to powrót do szkoły, gdzie astronauci zdobywają nową wiedzę i odświeżają dotychczasowe umiejętności. W przypadku Sławosza Uznańskiego nie było inaczej, ale jak większość naukowców, jest on zawsze otwarty na nowe informacje i z ciekawością poszerza swoją wiedzę.
Wirtualna rzeczywistość
Wirtualne spacery, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), pomagają astronautom przygotować się do orientacji w warunkach mikro-grawitacji. W laboratorium XR w EAC w Kolonii astronauci uczą się nawigować po ISS, doskonaląc umiejętności poruszania się w środowisku bardzo różnym od tego, do którego jesteśmy przyzwyczajeni na Ziemi. Sławosz szybko opanował tę symulację VR i teraz z łatwością porusza się po wirtualnej Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Kosmiczna siłownia
Regularne treningi fizyczne są niezbędne, żeby astronauci byli zdrowi i gotowi do wyzwań związanych z lotami w kosmos. Sławosz zawsze prowadził aktywny tryb życia i codzienny wysiłek fizyczny nie sprawia mu najmniejszego problemu. W Europejskim Centrum Astronautów (EAC) znajduje się dedykowane do tego celu miejsce zwane Kosmiczną Siłownią (Cosmos Gym). Kiedy tylko przebywa w Kolonii, Sławosz odwiedza to miejsce niemal codziennie. Ale nawet gdy jest w podróży, nie zaniedbuje swoich treningów – zawsze zabiera ze sobą buty do biegania i dba o formę, gdziekolwiek się znajduje.
Szkolenia medyczne
W ramach szkolenia medycznego Sławosz nauczył się wykonywać podstawowe procedury, takie jak pobieranie krwi czy szycie ran. Umiejętność wykonywania tych podstawowych zadań medycznych jest kluczowa dla astronautów, zarówno w celu udzielania pomocy członkom załogi w nagłych przypadkach, jak i przeprowadzania eksperymentów naukowych, z których wiele wymaga pracy na własnym ciele.
Gościnne nurkowanie w NBF
Natural Buoyancy Facility (NBF) w Europejskim Centrum Astronautów (EAC) to głęboki na 10 metrów basen, w którym astronauci trenują spacery kosmiczne. Chociaż nie było to częścią jego szkolenia jako astronauty projektowego, Sławosz uczestniczył gościnnie w zajęciach nurkowania i miał okazję obserwować swoich kolegów i koleżanki wykonujących różne zadania na podwodnej makiecie europejskiego laboratorium Columbus.
Przylądek Canaveral i Centrum Kontroli Columbus
Sławosz obserwował, jak jego kolega Marcus Wandt startuje w kosmos z Przylądka Canaveral na Florydzie w ramach misji Axiom 3, a następnie obserwował tę misję przez cały czas jej trwania w Centrum Kontroli Columbus (Col-CC) pod Monachium. To była dla niego wyjątkowa okazja, by w pełni przeżyć misję swojego kolegi z korpusu astronautów. Pracował na zmianach razem z operatorami przy konsolach, uczestnicząc w konferencjach z astronautami na ISS oraz śledząc misję podobną do tej, w jakiej sam prawdopodobnie wkrótce weźmie udział.
Loty paraboliczne
W kwietniu 2024 roku Sławosz wraz z koleżankami i kolegami z korpusu astronautów 2022 udał się do Bordeaux na serię lotów parabolicznych. Loty te stanowią istotny element szkolenia, pozwalając astronautom po raz pierwszy doświadczyć warunków mikro-grawitacji.
Podczas lotu parabolicznego specjalnie zmodyfikowany samolot wykonuje serię parabolicznych manewrów. Maszyna wznosi się stromo w górę, a następnie gwałtownie opada, co powoduje krótkie momenty stanu nieważkości w kabinie. Każdy z takich momentów trwa około 20-30 sekund i powtarzany jest kilka razy podczas lotu.
To szkolenie pomaga astronautom przyzwyczaić się do uczucia unoszenia się i wykonywania zadań bez grawitacji. Doświadczając tych warunków choćby na chwilę, mogą lepiej przygotować się na wyzwań, które napotkają w przestrzeni kosmicznej. Dla Sławosza i jego towarzyszy była to okazja do trenowania poruszania się i pracy w środowisku mikro-grawitacyjnym przed rzeczywistymi misjami, podczas których będą musieli na codzień funkcjonować i pracować w takich warunkach.
Szkolenie krótkofalarskie
Krótkofalarstwo znane również jako radio amatorskie, to forma komunikacji wykorzystywana przez entuzjastów na całym świecie, która jest też ważnym narzędziem dla astronautów na ISS. Umożliwia bezpośrednią łączność z ludźmi na Ziemi i może być używana zarówno do eksperymentów technicznych, jak i do osobistych kontaktów.
Sławosz najpierw wziął udział w szkoleniu związanym z obsługą zakłóceń sygnału zorganizowanym przez zespół w ESTEC. Ten rodzaj treningu symuluje doświadczenie radzenia sobie z wieloma napływającymi sygnałami radiowymi, co jest częstym scenariuszem podczas komunikacji z przestrzeni kosmicznej. Następnie ukończył szkolenie krótkofalarskie w Polsce, gdzie zdał egzamin i uzyskał polską licencję oraz znak wywoławczy, co dodatkowo przygotowało go do efektywnego korzystania z radia amatorskiego podczas przyszłej misji.
Praca przy polskich eksperymentach
Sławosz aktywnie wspierał zespoły zajmujące się przygotowaniem eksperymentów, które będą przeprowadzane na orbicie. Prace te odbywały się w technologicznym centrum ESA w Holandii - Europejskim Centrum Badań Kosmicznych i Technologii (ESTEC), we współpracy z Polską Agencją Kosmiczną (POLSA) oraz polskim przemysłem.
Jak widzicie, ostatnie miesiące w życiu Sławosza były bardzo intensywne. Szkoląc się jako astronauta projektowy brał udział w wielu różnych aktywnościach - od zajęć teoretycznych i sesji wirtualnej rzeczywistości, przez trening fizyczny, szkolenie medyczne, aż po zadania podwodne.
Miał okazję doświadczyć mikro-grawitacji, nauczył się pobierać próbki krwi i zdobył polską licencję krótkofalarską. Ale to dopiero początek. Sławosz wciąż ma przed sobą wiele kolejnych zadań i wyzwań w ramach przygotowań do przyszłej misji kosmicznej.