Donderdagochtend 28 oktober: totale maansverduistering
Op donderdagochtend 28 oktober is boven de zuidwestelijke tot westelijke horizon een totale maansverduistering te zien. Tussen 04.23 en 05.45 uur is de verduistering totaal en zal de maan een bloedrode kleur aannemen.
Bij een maansverduistering trekt de maan door de schaduw van de aarde. Er ontbreekt een ‘hap’ uit de volle maan en die wordt steeds groter totdat de maan door de aardschaduw is ‘opgeslokt’. De maan is dan niet helemaal onzichtbaar, maar straalt nog een zwakke oranjerode gloed uit. Vanaf de maan gezien gaat de zon dan geheel achter de aarde schuil. Door de dikke aardatmosfeer wordt het zonlicht echter nog afgebogen en zodoende is er een oranje-rode ring om aarde te zien. Dat is het licht van alle zonsondergangen en zonsopkomsten die op dat moment plaatsvinden op onze planeet.
Het verloop van de maansverduistering is in de figuur afgebeeld. Daarbij zijn de volgende momenten van belang. Om 03.14 uur treedt de maan de donkere kernschaduw van de aarde binnen. Er ontbreekt dan een 'hap' uit de linkerrand van de maan.
Steeds minder blijft er van de maan over totdat om 04.23 uur het zonlicht ook van het laatste overgebleven sikkeltje verdwijnt. Tot 05.45 uur is de maan volledig verduisterd en neemt een oranje-rode kleur aan. Daarna valt weer het eerste zonlicht op de bovenrand van de maan. In iets meer dan een uur groeit de maan weer aan, en vanaf 06.54 uur straalt weer een normale, volle maan aan de hemel.
De maansverduistering kan met het blote oog worden gevolgd. Maar het verschijnsel is nog indrukwekkender door een verrekijker. Wie de maansverduistering door een echte telescoop wil bekijken kan dat doen bij een van de publiekssterrenwachten in ons land. Als het weer helder is zullen sommige tijdens de verduistering zijn geopend.
Een lijst met adressen en telefoonnummers van publiekssterrenwachten is te vinden op Internet. Meer informatie over de maansverduistering, tips over fotografie en live webcast van de verduistering vanuit Nederland en België is te vinden op de populair-wetenschappelijke website Kennislink.
SMART-1
De totale maansverduistering valt nagenoeg samen met de aankomst van ESA’s techologische en wetenschappelijke satelliet SMART-1 bij de maan.
SMART-1, gelanceerd op 27 september 2003 vanaf de lanceerbasis Kourou in Frans-Guyana, is een met een ionenmotor voortgestuwd ruimtevaartuigje, dat de maan niet rechtstreeks, maar via een steeds wijder wordende spiraalbaan nadert. Inmiddels heeft SMART-1 al 80 miljoen km afgelegd.
Op 13 november komt SMART-1 in een baan om de maan, op 60.000 km afstand van haar oppervlak. Hierna spiraalt het ruimtevaartuigje dichter naar de maan toe, totdat half januari een baan van 3000 bij 300 km over de polen van de maan wordt betreikt.
Zes maanden lang zal vervolgens onderzoek worden gedaan naar de chemische samenstelling van de maan. Onder andere hopen de wetenschappers een antwoord te krijgen op de vraag hoe de maan precies is ontstaan.
