Proba-3 gereed: formatievliegende satellieten volledig geïntegreerd

Het paar staat momenteel tegenover elkaar in een cleanroom van Redwire Space (voorheen QinetiQ Space) in Kruibeke, België, in dezelfde configuratie die ze in een baan om de aarde zullen aannemen.

Ter gelegenheid van hun integratie nodigde het Proba-3- project leden van de Belgische en Spaanse delegatie van ESA uit om de faciliteit te bezoeken.

ESA’s Proba-3 missiemanager Damien Galano legt uit: “Proba-3 heeft bijdragen uit heel Europa aan boord, maar het belangrijkste coronagraaf-instrument komt van het Belgische Centre Spatial de Liège (CSL) en de satellieten zijn hier bij Redwire Space geïntegreerd. De satellietplatforms op hun beurt werden ontworpen door Airbus Defence and Space in Spanje, terwijl het Spaanse bedrijf SENER als hoofdaannemer fungeert. Deze twee landen lopen dus erg voorop met de missie en dit bezoek gaf hun delegaties de kans om deze mijlpaal zelf te zien.”

Ook aanwezig waren vertegenwoordigers van het Proba-3 wetenschapsteam en ESA's wetenschapsdirectoraat. Hoewel Proba-3 een technologie-testmissie is, is de belangrijkste lading een wetenschappelijk instrument dat gericht is op de zon en dat unieke data zal produceren.

Tijdens de waarnemingsfase van de omlopen van het paar zal het paar in de ruimte een rechte lijn met de zon vormen op precies 144 m van elkaar, zodat het ‘Occulter’-ruimtevaartuig, uitgerust met een ronde schijf, een schaduw zal werpen op het tweede ‘Coronagraph’-ruimtevaartuig.

Hierdoor blokkeert de Occulter de schitterende zon, zodat de Coronagraph tot zes uur lang beelden kan maken van de wispelturige buitenste atmosfeer van de zon, bekend als de corona.

Op aarde is de corona slechts enkele momenten zichtbaar tijdens zeldzame zonsverduisteringen, maar de beschikbaarheid van langdurige observatie zou veel mysteries van de zonnecorona moeten oplossen, waaronder de vraag waarom de corona een miljoen graden heter is dan het oppervlak van de zon waar hij van afstraalt.

Jorg Versluys, payload system engineer, voegt hieraan toe: “Observatoria op de grond en in de ruimte hebben vaak coronagrafen die de zon blokkeren (het ESA-NASA SOHO-ruimteschip is hier een beroemd voorbeeld van, maar hun effectiviteit wordt beperkt door licht dat langs de randen van de schijf binnenvalt, een fenomeen dat diffractie wordt genoemd. Door onze coronagraaf op een apart ruimteschip te plaatsen, verminderen we de diffractie en vergroten we de algehele zichtbaarheid van de omgeving van de zon. En als je goed naar de rand van de Occulter kijkt, zie je dat deze precies zo gebogen is om het diffractie-effect nog verder te verminderen.”

Langdurige observaties zijn alleen mogelijk als het ruimteschip voor langere tijd in formatie blijft, wat weer mogelijk wordt gemaakt door een reeks begeleidings- en besturingsmethoden aan boord, waaronder satellietnavigatieontvangers, radioverbindingen tussen satellieten, lasers en optische camera’s.

Damien merkt op: “De laatste zullen worden geleid door lichtgevende displays die op het oppervlak van beide ruimtevaartuigen worden geplaatst zodat de ander deze kan zien. Een van de redenen waarom de meerlaagse isolatie van het ruimtevaartuig trouwens zwart is, is om te zorgen voor een maximaal contrast met de leds aan boord, zodat de camera’s deze duidelijk kunnen waarnemen.”

Het satellietpaar vliegt in een zeer langgerekte (of ‘elliptische’) baan van 19 en een half uur waarin deze maximaal op 60 530 km afstand van de aarde zal vliegen. Aan het begin van elke baan zal het paar waarnemingen doen om de zwaartekracht- en belichtingseffecten van onze planeet te minimaliseren. Het satellietpaar zal in het overige deel van de baan ten opzichte van elkaar apart vliegen.

Volgende maand wordt het ruimtevaartuig verscheept naar IABG in Duitsland voor de start van een vier maanden durende omgevingstestcampagne, waarbij elk aspect van de lancering en de ruimteomgeving wordt gesimuleerd. De lancering van Proba-3 staat gepland voor later dit jaar, op een PSLV-lanceerraket uit India.