ESA title
Een zoo van sterrenstelsels, gefotografeerd door de Hubble-ruimtetelescoop
Agency

Hubble kijkt diep in de tijd

16/03/2004 1572 views 1 likes
ESA / Space in Member States / Belgium - Nederlands

Een historische opname gemaakt door de Hubble-ruimtetelescoop toont een stukje van de hemel met zo’n 10.000 sterrenstelsels, waaronder stelsels die misschien al ‘slechts’ 300 miljoen jaar na de Big Bang ontstaan zijn.

Het gaat om de ‘diepste’ blik op het zichtbare heelal ooit. Het zogenaamde Hubble Ultra Deep Field (HUDF) toont de eerste sterrenstelsels die ontstonden na de ‘donkere tijden’, de periode kort na de Big Bang toen de eerste sterren het koude, donkere heelal terug opwarmden. Het nieuwe beeld levert nooit eerder geziene inzichten in wat voor soort objecten het heelal lang geleden opwarmden.

Historisch

Een diepere blik in het heelal dan ooit tevoren
Een diepere blik in het heelal dan ooit tevoren

De historische opname bestaat eigenlijk uit twee aparate beelden die zijn gemaakt door Hubble's Advanced Camera for Surveys (ACS) en de Near Infrared Camera and Multi-object Spectrometer (NICMOS).

Elk van de opnamen toont een aantal sterrenstelsels die niet met telescopen op de aarde gezien kunnen worden. Ze waren ook niet te zien op eerdere soortgelijke opnamen van de Hubble-ruimtetelescoop, de zogenaamde Hubble Deep Fields (HDF), gemaakt in 1995 en 1998.

10.000 galaxieën

Een rijke oogst aan sterrenstelsels
Een rijke oogst aan sterrenstelsels

Het HUDF-veld bevat naar schatting 10.000 sterrenstelsels in een stukje van de hemel dat slechts zo groot is als een tiende van de diameter van een volle maan. Het bevindt zich in het sterrenbeeld Fornax (Oven), juist onder het sterrenbeeld Orion.

Naast een rijke oogst aan klassieke spiraalvormige en elliptische sterrenstelsels is een ware zoo van ietwat excentrieke sterrenstelsels te zien. Sommige zien eruit als een tandenstoker, andere lijken eerder op een armband. Een aantal stelsels lijken in interactie met elkaar te zijn.

Chaotische periode

Getuigen uit een chaotische periode
Getuigen uit een chaotische periode

Hun vreemde vormen zijn een heel eind af van de majestueuze spiraalvormige en elliptische sterrenstelsels die we vandaag waarnemen. Ze zijn getuigen van een meer chaotische periode van het universum waarin pas een begin werd gemaakt met orde en structuur.

De Hubble-ruimtetelescoop tijdens een onderhoudsmissie met de spaceshuttle
De Hubble-ruimtetelescoop tijdens een onderhoudsmissie met de spaceshuttle

De combinatie van ACS- en NICMOS-opnamen zal worden gebruikt om op zoek te gaan naar sterrenstelsels die al bestonden amper 400 tot 800 miljoen jaar na de Big Bang (hiermee komt een zogenaamde roodverschuiving tussen 7 en 12 overeen) en misschien zullen zelfs stelsels gevonden worden die al 300 miljoen jaar na het begin van het heelal bestonden.

De gegevens zullen door astronomen over de hele wereld gebruikt worden om te begrijpen of het heelal er in dit vroege stadium hetzelfde uitzag als tussen één en twee miljard jaar na de Big Bang.

Steeds verder

Werk aan de ruimtetelescoop tijdens een onderhoudsmissie
Werk aan de ruimtetelescoop tijdens een onderhoudsmissie

Met de ACS kunnen sterrenstelsels gezien worden die twee tot vier keer lichtzwakker zijn dan de galaxieën die Hubble eerder kon waarnemen. NICMOS kan zelfs nog verder kijken en onthult de verste sterrenstelsels die ooit gezien werden.

ACS onthulde sterrenstelsels die al 800 miljoen jaar na de Big Bang bestonden, NICMOS heeft er opgemerkt die er allicht al 400 miljoen jaar na de geboorte van de kosmos waren.

De opvolger: de James Webb Space Telescope
De opvolger: de James Webb Space Telescope

De nieuwe gegevens zullen waarschijnlijk leiden tot tientallen publicaties door astronomen. Ze zullen tot nieuwe inzichten leiden op het vlak van de geboorte en evolutie van sterrenstelsels. Het wordt wachten op de nieuwe James Webb Space Telescope die ESA in 2011 samen met NASA lanceert om een nog diepere blik op het heelal te krijgen.

Related Links

Science & Exploration

Hubble overview

01/01/1970 54364 views
Open item
Science & Exploration

JWST overview

01/01/1970 35868 views
Open item
Simulated image of the distant Universe as seen by JWST
Agency

ESA on the trail of the earliest stars

27/01/2003 0 views 0 likes
Read
ISO: Infrared Space Observatory
Agency

Observations: Seeing in infrared wavelengths

6396 views 19 likes
Read
Galaxy cluster RXJ0847
Science & Exploration

What is the Universe made of?

16/12/2003 284647 views 690 likes
Read
Cold comfort for newborn stars - ISO unmasks the icy veil around the Eagle's fiery heart
Science & Exploration

Why infrared astronomy is a hot topic

11/09/2003 10646 views 35 likes
Read
Science & Exploration

So, how did everything start?

06/06/2003 89618 views 427 likes
Read
British astronomer Joseph Silk
Science & Exploration

Is the Universe finite or infinite? An interview with Josep…

02/05/2001 119196 views
Open item
3-D models of comet 67P/Churyumov-Gerasimenko’s nucleus
Agency

Hubble helpt Rosetta

16/09/2003 388 views 0 likes
Read
Hubble Space Telescope
Agency

Op zoek naar 'assen' van de eerste sterren

05/05/2003 376 views 0 likes
Read
De Hubble-ruimtetelescoop in een baan om de aarde
Agency

Telescopen op aarde en in de ruimte ontdekken jonge sterren…

10/07/2002 2187 views 1 likes
Read
The European-built solar arrays being rolled up for transport back to Earth
Agency

Terug op aarde, maar toch nog 'leven' voor Hubble-hardware

27/06/2002 335 views 0 likes
Read
NICMOS toont de centrale regionen van de Kegelnevel NGC 2264
Agency

'Koele' infraroodcamera van Hubble-ruimtelescoop werkt weer

13/06/2002 545 views 0 likes
Read
Hubble's newest camera images ghostly star-forming pillar of gas and dust
Agency

Hubble-ruimtetelescoop kijkt verder en beter dan ooit

06/05/2002 5684 views 10 likes
Read
The European-built solar arrays being rolled up for transport back to Earth
Agency

Nieuw 'leven' voor afgedankte Hubble-materialen

01/07/2002 279 views 0 likes
Read
De Paardenkopnevel gefotografeerd door de Hubble-ruimtetelescoop
Agency

Hubble-ruimtetelescoop jarig

24/04/2001 1412 views 2 likes
Read
Hubble Space Telescope (HST), courtesy of NASA
Agency

Een unieke test for Hubble's nieuwe zonnepanelen

20/10/2000 1162 views 0 likes
Read