Hulp vanuit de ruimte voor ebolapatiënten
Hoe ruimtevaarttechnologie nuttig kan zijn op de aarde… Met behulp van een draagbaar laboratorium voor het stellen van diagnoses konden met ondersteuning van ESA nieuwe geneesmiddelen getest worden voor de behandeling van ebolapatiënten in West-Afrika.
B-LIFE is ontworpen voor de diagnose van pathogenen (ziekteverwekkers) bij humanitaire en medische noodsituaties. Het omvat een gemakkelijk op te stellen tent, gespecialiseerde apparatuur voor onderzoek van bloedstalen en een opblaasbare antenne om te communiceren via satelliet. B-LIFE kan overal gebruikt worden, zelfs in de meest afgelegen gebieden.
In veel landen hebben zelfs grote ziekenhuizen niet de beschikking over de nodige apparatuur om snel en betrouwbaar diagnoses te stellen. Heel vaak is er ook geen gekwalificeerd personeel.
Een laboratorium in de onmiddellijke omgeving van een crisiscentrum vermijdt dat stalen over vaak moeilijk terrein en lange afstanden moeten getransporteerd worden. Dat is niet alleen gevaarlijk en tijdrovend, maar verhoogt de kans op verspreiding van ziekten en het vereist bovendien aanzienlijke middelen.
Heel vaak ontbreekt het in gebieden waar B-LIFE van dienst kan zijn aan degelijke faciliteiten om te communiceren.
Dat ondervond het Belgische reddingsteam B-Fast, dat het B-LIFE labo oprichtte bij een centrum voor de behandeling van ebola in Nzérékoré in Guinee in West-Afrika in een gebied, omringd door bossen en zonder een infrastructuur voor telecommunicatie.
Dankzij B-LIFE konden artsen amper enkele uren na aankomst al een diagnose van ebolapatiënten stellen, de werking van nieuwe geneesmiddelen opvolgen en de dosissen aanpassen.
In het geval van ebola is de behandeling heel dynamisch: de noden kunnen heel snel veranderen en consultatie vereisen met specialisten op het vlak van immunologie (afweermechanismen), hematologie (bloedonderzoek) en pediatrie (kindergeneeskunde).
Op het vlak van communicatie werkte B-LIFE voortreffelijk. Artsen konden bij het testen van nieuwe antivirale geneesmiddelen in real time samenwerken met de pediatrische eenheid voor intensieve zorgen en de hematologische afdeling van het academisch ziekenhuis Sint-Lucas in Sint-Lambrechts-Woluwe. Door analyse van bloedstalen van patiënten konden ze de behandeling aanpassen.
De dokters konden ook gemakkelijk tijdig nieuwe voorraden en reserveonderdelen aanvragen. Dat vermeed vertragingen en zorgde ervoor dat de faciliteit ononderbroken kon gebruikt worden.
Humanitaire teams zijn vaak lange tijd actief. Dergelijke missies kunnen al snel vijf tot zes weken duren. Dankzij satellietcommunicatie konden de teamleden van B-Fast regelmatig contact onderhouden met hun familie en dat kwam het moreel in moeilijke werkomstandigheden - het klimaat en lange shiften - ten goede.
Alvorens B-LIFE ons land verliet richting Nzérékoré, zorgde de Copernicus Emergency Management Service van de Europese Unie voor satellietbeelden als voorbereiding van de missie. Later werd deze informatie ook gebruikt om zogenaamde dynamische kaarten te vervaardigen met informatie over de verspreiding van het ebolavirus.
Navigatiesatellieten werden dan weer gebruikt om verzamelde bloedstalen en apparatuur te volgen. De lokalisatie van leden van de teams die op het terrein werkzaam waren was cruciaal voor hun veiligheid, aangezien veel missies van dit type operationeel zijn in een gevaarlijke omgeving.
'Wat B-LIFE onderscheidt van andere dergelijke laboratoria is dat het gebruikmaakt van verschillende soorten satellieten. Dit verbetert de workflow en de efficiëntie van het labo aanzienlijk', zegt projectmanager Arnaud Runge van ESA.
'B-LIFE speelde een fundamentele rol bij de uitroeiing van ebola in het gebied rond Nzérékoré. Dit project toont aan welke belangrijke bijdrage ruimteonderzoek kan leveren bij het redden van levens.'
B-LIFE werd ontwikkeld in het kader van het ARTES Integrated Applications Promotions Programme van ESA. Hierbij was er een samenwerking tussen het Center for Applied Molecular Technologies van de UCL, Aurea Imaging, Eonix en Nazka Mapps. SES TechCom en het Luxemburgese emergency.lu stonden in voor satellietcommunicatie.
In december 2014 werd B-LIFE geregistreerd in de European Emergency Capacity Response binnen het European Mechanism for Civil Protection van de Europese Commissie. Dat voorziet gecoördineerde hulp aan slachtoffers bij rampen in Europa en elders.
'De ebolamissie van B-LIFE was een succes. Het is de eerste keer dat de vrijwillige pool van het European Mechanism for Civil Protection geactiveerd werd', aldus B-LIFE projectmanager Roland Gueubel.
Voor verdere informatie:
Margherita Buoso
ESA Communication Officer for Telecommunications and Integrated Applications
Telefoon: +44 1235 444 293
Mobiel: +31 6 273 19692
E-mail: margherita.buoso@esa.int
