Kosmische afstanden
22 april 2016
De ruimte is kolossaal. De ruimte is zo gigantisch groot dat het erg moeilijk is om je een voorstelling te maken van de afstanden, zelfs tussen de objecten in onze eigen buurt, het zonnestelsel. Als sterrenkundigen deze afstanden in kilometers zouden uitdrukken, zouden de getallen enorm zijn. Om het een beetje gemakkelijker te maken en te kunnen werken met kleinere getallen die beter te begrijpen zijn, worden verschillende maateenheden gebruikt.
De astronomische eenheid
De afstand tussen de aarde en de zon is ongeveer honderdvijftig miljoen kilometer. Dat is een groot getal en daarom gebruiken sterrenkundigen de astronomische eenheid om deze afstand uit te drukken. Eén astronomische eenheid, of 'AE', is de afstand tussen de aarde en de zon. Deze maat wordt gebruikt om de afstanden te vergelijken tot andere hemellichamen in het zonnestelsel, zoals de zon, planeten, kometen en asteroïden.
Lichtjaar
En buiten ons zonnestelsel? Hoe ver is het naar de volgende dichtstbijzijnde ster, Proxima Centauri? Proxima Centauri is ongeveer 38 000 000 000 000 km (achtendertig miljoen miljoen kilometer) hier vandaan. Dat is zo ver weg, dat wanneer een ruimtevaartuig naar deze ster zou reizen, het ongeveer 75 000 jaar duurt om er te komen.
Als je voor de afstand tot de sterren (en tot andere objecten buiten ons zonnestelsel) astronomische eenheden zou gebruiken, zijn dat niet de kleine getallen waarmee sterrenkundigen gemakkelijker kunnen werken. De afstand tot Promixa Centauri is ruwweg 265 000 AE. We hebben een andere maateenheid nodig! Om de afstand te meten, ten minste tot de sterren die het dichtste bij ons zijn, kun je lichtjaren gebruiken.
Licht is het snelste ding dat we kennen. Door de ruimte kan licht reizen met een snelheid van bijna 300 000 kilometer per seconde. Een lichtjaar is de afstand die licht in een jaar kan reizen - dat is ongeveer 9 460 000 000 000 kilometer! Licht heeft ongeveer 4,2 jaar nodig om de afstand naar de dichtstbijzijnde ster buiten ons zonnestelsel te overbruggen, daarom zeggen sterrenkundigen dat Proxima Centauri 4,2 lichtjaren van ons is verwijderd.
En dat is nog maar de ster die het dichtste bij is. 's Nachts is de hemel bezaaid met sterren in ons sterrenstelsel, de Melkweg. Het grote sterrenstelsel dat het dichtste bij de Melkweg ligt, is maar liefst tweeënhalf miljoen lichtjaren hier vandaan. En dat is nog maar het sterrenstelsel dat het dichtste bij is! Er zijn nog veel meer sterrenstelsels, ook boordevol sterren, duizenden malen verder weg. De ruimte is kolossaal!
